دستاوردهای روانشناسی بالینی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر تک والد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی، گروه روانشناسی تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

2 کارشناسی ارشد، گروه مشاوره، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

4 4- کارشناسی ارشد گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

10.22055/jacp.2024.45233.1325

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان پسر تک والد شهر بجنورد انجام پذیرفت. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جامعه آماری آن کلیه دانش آموزان پسر تک ‌والد متوسطه اول شهر بجنورد در سال تحصیلی 1401-1400 بود که 45 نفر از آنها به روش نمونه‌گیری هدفمند از بین 200 دانش‌آموز تک والد انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز (SES) بود. گروه‌های آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای به تفکیک تحت رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. هر سه گروه مجدداً پس‌آزمون را تکمیل نمودند. و بعد از گذشت یک‌ماه یک دوره پیگیری نیز انجام شد. داده‌ها با تحلیل واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی تجزیه‌وتحلیل شد و نتایج حاکی از اثربخشی مثبت هر دو روش رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی اجتماعی بود(001/0>P). همچنین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد هم در پس‌آزمون و هم در دوره پیگیری بیش از رفتاردرمانی شناختی بود(05/0>P). بر همین اساس می‌توان از این دو روش در جهت افزایش توانمندی‌های اجتماعی پسران تک والد استفاده نمود و ضمن افزایش خودکارآمدی اجتماعی، از بروز مشکلات رفتاری و آسیب‌های اجتماعی که آنان را تهدید می‌نماید پیشگیری کرد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparing The Effectiveness Of Cognitive Behavioral Therapy And Therapy Based On Acceptance And Commitment On The Social Self-Efficacy Of Single Parent Boys

نویسندگان [English]

  • mohsen shakerinasab 1
  • alieh geravand 2
  • Raziyeh Darroudi 3
  • zahra behnoud 4
  • samaneh Akhtarmoghadam 3

1 PhD, Department of Educational Psychology, Bojnourd Branch, Islamic Azad University, Bojnourd, Iran

2 Master's degree, Counseling Department, Isfahan University, Isfahan, Iran

3 Master of Psychology Department, Neishabour Branch, Islamic Azad University, Neishabour, Iran

4 4- Master of Psychology Department, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran

چکیده [English]

The present study was conducted to comparing the effect of cognitive behavioral therapy and therapy based on acceptance and commitment on the social self-efficacy of single-parent boys in Bojnord city. The research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design and follow-up with a control group, and the statistical population was all single-parent male students of the first secondary school in Bojnord city in the academic year of 2023-2024, of which 45 were selected by purposive sampling. 200 single parent students were selected. The research tool was the Smith and Betz Social Self-Efficacy Questionnaire (SES). The experimental groups underwent 8 sessions of 90 minutes separately under cognitive behavioral therapy and therapy based on acceptance and commitment, and the control group did not receive any intervention. All three groups completed the post-test again. And after one month, a follow-up period was also conducted. The data were analyzed with the analysis of variance of repeated measurements and the Bonferroni post hoc test and the results indicated the positive effectiveness of both cognitive behavioral therapy methods and treatment based on acceptance and commitment on social self-efficacy (P<0.001). Also, the effectiveness of treatment based on acceptance and commitment both in the post-test and in the follow-up period was more than cognitive behavioral therapy (P<0.05). Based on this, these two methods can be used to increase the social capabilities of single-parent boys and, while increasing social self-efficacy, prevent the occurrence of behavioral problems and social harms that threaten them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive behavioral therapy
  • treatment based on acceptance and commitment
  • social self-efficacy
  • single-parent male adolescents
مراجع
انصاری، بهجت؛ تسبیح سازان، سیدرضا؛ خادمی، علی؛ رضایی، خالد. (1400). بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نگرانی، نشخوار فکری، و کنترل آسم در بیماران مبتلا به آسم. مجله پرستاری و مامایی،19(4)،278-298
حاجی‌آبادی، مهدی؛ بهشته، نیوشا. (1395). رابطه‌ی مؤلفه‌های درون مدرسه‌ای و خودکارآمدی اجتماعی با اضطراب تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان. مجله روانشناسی مدرسه، 5(3)، 56-77
حسینی مهر، نجمه؛ خضری مقدم، نوشیروان؛ پوراحسان، سمیه. (1400). اثربخشی آموزش مبتنی بر شفقت بر خودکارآمدی اجتماعی، تحمل پریشانی و خودانتقادی در دختران نوجوان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 7(2)، 33-48
رهبر کرباسدهی،  فاطمه؛ حسین‌خانزاده، عباسعلی؛ شاکری نیا، ایرج. (1401) اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان مبتلا به صرع. مجله پژوهشهای کاربردی روانشناختی،13(2)، 1-16
سپهرزاد، سمیه؛ رستمی پور، الهام. (1401). بررسی اثربخشی درمان شناختی - رفتاری گروهی بر اضطراب امتحان و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان شهرستان اصفهان، هشتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران،تهران
سلیمی نژاد،  سمیرا؛ رضائی ، اکبر؛ آزموده، معصومه. (1397) اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان، خرد، تفکر منطقی و سازگاری اجتماعی در نوجوانان دختر پرخاشگر. مجله دستاوردهای روانشناسی بالینی، 4(1)،1-20
کریمی؛ کلثوم. (1396). اثربخشی درمان شناختی – رفتاری بر مشکلات رفتاری، امید به زندگی و خودکارآمدی دانش آموزان دختر خانواده طلاق شهر سنندج. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان
لطیفی، زهره ؛ استکی آزاد، نسیم. (1391). اثربخشی بازسازی شناختی بر میزان خودکارآمدی اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و خواندن دانش آموزان. فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 2(5)،80-98
لی هی، رابرت. تکنیک‌های شناخت درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمه حمید پور، حسن ؛ اندوز، زهرا. (1398). تهران: انتشارات ارجمند.
مرادی بیدهندی، ریحانه ؛ رسولی ساروی، ثمانه. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی دختران نوجوان دارای نشانه‌های اضطراب اجتماعی، ششمین همایش بین‌المللی روان‌شناسی مدرسه،تهران
مرتضوی ولشکلایی، سید مهدی. (1398). بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر افزایش تاب آوری و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان پسر بزهکار. پایان نامه کارشناسی ارشد،  دانشگاه علامه طباطبایی
مصباح، ایمان؛ حجت خواه، سید محسن؛ گل محمدیان، محسن. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود رابطه والد-فرزندی در مادران دارای کودک کم توان ذهنی. پژوهش‌های روان شناسی بالینی و مشاوره، 8(2)، 84 – 100.
 
Aune, T., Juul, E. M. L., Beidel, D. C., Nordahl, H. M., & Dvorak, R. D. (2021). Mitigating adolescent social anxiety symptoms: the effects of social support and social self-efficacy in findings from the Young-HUNT 3 study. European Child & Adolescent Psychiatry, 30(3), 441-449.
Blackmore, C., Vitali, J., Ainscough, L., Langfield, T., & Colthorpe, K. (2021). A Review of Self-Regulated Learning and Self-Efficacy: The Key to Tertiary Transition in Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM). International Journal of Higher Education, 10(3), 169-177.
Bodden, D. H., & Matthijssen, D. (2021). A Pilot Study Examining the Effect of Acceptance and Commitment Therapy as Parent Counseling. Journal of Child and Family Studies, 30(4), 978-988
Caletti, E., Massimo, C., Magliocca, S., Moltrasio, C., Brambilla, P., & Delvecchio, G. (2022). The role of the acceptance and commitment therapy in the treatment of social anxiety: An updated scoping review. Journal of Affective
Erozkan, A., & Deniz, S. (2012). The influence of social self-efficacy and learnd resourcefulness on loneliness. the online journal of counselling and education, 1(2), 21.35
Fransson, E., Låftman, S. B., Östberg, V., & Bergström, M. (2018). Wellbeing among children with single parents in Sweden: Focusing on shared residence. The triple bind of single -parent families: Resources, employment and policies to improve well -being, 145 -167.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. New York: Guilford Press
Heimberg, R. G. & Becker, R. E. (2002). Cognitive – behavioral group Therapy for social phobia: Basic mechanisms and clinical strategies. New York: Guil ford press
Heintz-Martin, V. K., & Langmeyer, A. N. (2020). Economic situation, financial strain and child wellbeing in stepfamilies and single-parent families in Germany. Journal of Family and Economic Issues, 41(2), 238-254
Otte, C. (2022). Cognitive behavioral therapy in anxiety disorders: current state of the evidence. Dialogues in clinical neuroscience.
Pateraki, E., & Morris, P. G. (2018). Effectiveness of cognitive behavioural therapy in reducing anxiety in adults and children with asthma: a systematic review. Journal of Asthma, 55(5), 532-554
Petersen, J. M., Davis, C. H., Renshaw, T. L., Levin, M. E., & Twohig, M. P. (2022). School-Based Acceptance and Commitment Therapy for Adolescents With Anxiety: A Pilot Trial. Cognitive and Behavioral Practice.
Reyes, A. T. (2022). The process of learning mindfulness and acceptance through the use of a mobile app based on acceptance and commitment therapy: a grounded theory analysis. Issues in Mental Health Nursing, 43(1), 3-12
Smith, H., & Betz, N.E. (2000). Development and evaluation of a measure of social self-efficacy in college students. Journal of Career Assessment, 8 (3), 232-302.
Stack, R. J., & Meredith, A. (2018). The impact of financial hardship on single parents: An exploration of the journey from social distress to seeking help. Journal of family and economic issues , 39(2), 233 - 242. [Link]
Ten Brink, M., Lee, H. Y., Manber, R., Yeager, D. S., & Gross, J. J. (2021). Stress, sleep, and coping self-efficacy in adolescents. Journal of youth and adolescence, 50(3), 485-505.‌
Van Gasse, D., & Mortelmans, D. (2020). With or Without You–Starting Single -parent Families: A Qualitative Study on How Single Parents by Choice Reorganise Their Lives to Facilitate Single Parenthood from a Life Course Perspective. Journal of Family Issues , 41(11), 2223 -2248. [Link]
Yıldız, E. (2020). The effects of acceptance and commitment therapy on lifestyle and behavioral changes: A systematic review of randomized controlled trials. Perspectives in psychiatric care, 56(3), 657-690
Yorks, J. (2022). Singled out no longer: The changing narratives and types of single‐parent families. Sociology Compass, 16(2), e12951.
Zheng, Y., & Ye, Y. (2022). Prediction of Cognitive-Behavioral Therapy using Deep Learning for the Treatment of Adolescent Social Anxiety and Mental Health Conditions. Scientific Programming, 2022.
دستاوردهای روانشناسی بالینی
دوره 8، شماره 4
اسفند 1401
صفحه 244-255
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار