نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف پیش­بینی نارضایتی از تصویر بدنی براساس عزت­نفس، شفقت­خود و خودشیفتگی در زنان کاربر شبکه اجتماعی اینستاگرام انجام شد. جنسیت و سن نیز به­عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شد. برای انتخاب نمونه مورد نظر، 160 دانشجوی دختر از دانشگاه شیراز به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شده است. ملاک­های ورود به این پژوهش، داشتن حساب کاربری اینستاگرام، حضور و فعالیت حداقل یک ساعت در شبانه­روز و به اشتراک گذاری تصاویر شخصی خویش در شبکه اجتماعی اینستاگرام و داشتن ردّه سنی 18 تا 29 سال بوده است. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه­های نارضایتی تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران؛ 2005)، عزت نفس (آیزنک؛ 1976)، شفقت­خود (نف؛ 2003) و خودشیفتگی (آمز، آندرسون و روسه؛ 2006) استفاده شد. برای تحلیل داده­ها از روش رگرسیون گام­به­گام در نرم­افزار 24spss- استفاده شد. یافته­ها نشان دادند که عزت­نفس و شفقت­خود قادر به پیش­بینی معنادار نارضایتی تصویر بدنی در سطح 01/0>P هستند. بنابراین می­توان نتیجه­گیری کرد که مؤلفه­های عزت­نفس و شفقت­خود دو ویژگی ­مهمی هستند که در رضایت از تصویر بدنی افراد مخصوصاً زنان جوان مؤثر بوده و می­توانند رفتارهای ناشی از نارضایتی تصویر بدنی در شبکه اجتماعی اینستاگرام را پیش­بینی کنند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prediction of Body Image Dissatisfaction Based on Self-Esteem, Self-Compassion and Narcissism in Women Who Use Instagram Social Network

نویسنده [English]

  • fateme sadat sajadieh

shiraz university

چکیده [English]

The present study aimed at predicting dissatisfaction with body image based on self-esteem, self-compassion, and narcissism in female users of the Instagram social network. Gender and age were considered as control variables. To select the research sample, 160 female students from Shiraz University were selected by multi-stage cluster sampling method. The inclusion criteria for this research were having an Instagram account, being active for at least one hour a day, sharing personal pictures on the Instagram social network, and having an age range of 18 to 29 years. Body image dissatisfaction (Littleton et al., 2005), self-esteem (Eysenck, 1976), self-compassion (Neff, 2003), and narcissism (Ames, Anderson & Rose, 2006) questionnaires were used to collect research data. For data analysis, the stepwise regression method was used by SPSS-24 software. The findings showed that self-esteem and self-compassion can significantly predict body image dissatisfaction at the P<0.01 level. Therefore, it can be concluded that the components of self-esteem and self-compassion are two important characteristics that are effective in people's body image satisfaction, especially young women, and can predict the behaviors caused by dissatisfaction with body image in the Instagram social network. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • narcissism
  • Instagram social network
  • self-compassion
  • self-esteem
  • body image dissatisfaction
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (1394). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویراست پنجم (مترجم یحیی سید محمدی). تهران: نشر روان (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
ابوالقاسمی، زهرا. (1394). پیش­بینی رضایت جنسی بر اساس رضایت زناشویی،نگرانی درباره تصویر بدنی و تماشای شبکه­های فارسی زبان ماهواره در زوج­های متقاضی طلاق (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده)، دانشگاه شیراز، شیراز.
احمدلو، نهال. (1395). بررسی نقش میانجی ذهن­آگاهی در رابطه بین تصویر بدنی و گرایش به جراحی زیبایی (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده)، دانشگاه شیراز، شیراز.
امان الهی، عباس، تردست، کوثر و اصلانی، خالد. (1395).پیش بینی افسردگی براساس مؤلفه های خودشفقتی در دانشجویان دختر دارای تجربه ی شکست عاطفی دانشگاه های اهواز. روانشناسی بالینی، 2(8)، 8-30.
بشارت، محمدعلی، خدابخش، محمدرضا، فراهانی، حجت الله و رضازاده، سید محمدرضا. (1390). نقش واسطه ای خودشیفتگی در رابطه بین همدلی و کیفیت روابط شخصی. روانشناسی کاربردی، 1(17)، 7-23.
بشرپور، سجاد، دشتی، نقی و عطادخت، اکبر. (1395). مقایسه خود تنظیمی، خود بیانگری و خودشیفتگی دانشجویان معتاد و غیرمعتاد به شبکه های اجتماعی مجازی. سلامت و مراقبت، 3(18)، 247-257.
پوراسماعیلی، اصغر، مولایی، مهری، علیزاده گورادل،جابر و هاشمی، جواد. (1395). رابطه صفات تیره شخصیت و خودافشاگری اینترنتی در دانشجویان. دست­آوردهای روان­شناختی، 33(2)، 157-172.
پیوسته گر، مهرانگیز، یزدی، سیده منور و مختاری، لیلا. (1390). رابطه ی خودشیفتگی و عزت نفس با پرخاشگری و مقایسه تحولی آن در دختران نوجوان. مطالعات روانشناختی، 1(7)، 127-143.
دهقان منشادی، زبیده. (1391). مقایسه تصویر بدنی، ذهن­آگاهی و ابعاد طرحواره­های ذهنی کمال­گرایی افراد متقاضی جراحی زیبایی و افراد غیر متقاضی (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده)، دانشگاه شیراز، شیراز.
رشیدیان، عبدالکریم. (1385). فرهنگ خودشیفتگی (نارسیسیم). علوم انسانی، 4، 215-234.
ربیعی، مهدی، بهرامی، فاطمه و کلانتری،مهرداد. (1390). اختلال بدشکلی بدن. تهران: ارجمند.
زارعی، احمد، پورشریفی، حمید و باباپور خیرالدین، جلیل. (1395). نقش نارضایتی از تصویر بدنی و سلامت روانی در پیش­بینی چاقی دختران نوجوان. ­غدد درون ریز و متابولیسم ایران، 18(3)، 197-204.
زال­پور، خدیجه، شهیدی، شهریار، زرانی، فریبا، مظاهری، محمدعلی و حیدری، محمود. (1395). مقایسه مشکلات بین­فردی و پرخاشگری در دانشجویان دارای رگه­های خودشیفتگی بیمارگون خودبزرگ­بین، آسیب­پذیر و افراد فاقد این رگه­ها. مطالعات روان­شناسی بالینی، 6 (22)، بهار95.
شفیعی، حسن و صفاری نیا، مجید. (1390). خودشیفتگی ، عزت نفس و ابعاد پرخاشگری در نوجوانان . فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 6(2)، 123-148.
شفیعی، زهرا و جزایری، رضوان السادات. (1396). پیش بینی شادمانی زناشویی براساس شفقت به خود و شکفتگی در زنان متاهل. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 2(18)، 56-64.
شفیعی، زهرا، حاجی اسماعیلی، محمدرضا، نشاط دوست، حمیدطاهر و مطیع، مهدی. (1395). اختلال شخصیت خودشیفته از منظر قرآن و حدیث. پژوهش دینی، 33، 119-141.
شیوندی، کامران، نعیمی، ابراهیم و فرشاد، محمدرضا. (1395). ارائه مدل ساختاری خود-دلسوزی و بهزیستی روان شناختی با میانجی عزت نفس و تصویر بدنی در دانشجویان دختر دانشگاه شیراز. مطالعات روانشناسی بالینی، 24(6)، 115-133.
صادقی­زاده، سهیلا. (1395). تصویر هویت زنان در شبکه­های مجازی (پایان­نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده)، دانشگاه الزهرا، تهران.
صفاری نیا، مهرناز، مزیدی، علی­محمد و صفاری­نیا، مجید. (1395). مقایسه شایعه پراکنی اینترنتی و خودشیفتگی در بین کاربران فیسبوک، اینترنت و افراد غیر کاربر اینترنت. شناخت اجتماعی، 1(9)، 68-82.
عسگری، پرویز و شباکی، روشنک. (1389). نقش تصویر بدنی در کیفیت زندگی ، رضایت از زندگی ، نگرش نقش جنسی و عزت نفس. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 17(5)، 9-17.
غلامی­پور، فاطمه، رحیمیان بوگر، اسحاق و طالع پسند، سیاوش. (1396). پیش بینی خودشیفتگی بیمارگونه مبتنی بر نظام خانواده ، نقش میانجی خودبزرگ بینی کاذب و کمال گرایی. دانشگاه علوم پزشکی مازندران،151(27)، 117-129.
فطرت، فرانک، ابراهیمی­نژاد، غلامرضا و رضوی نعمت الهی، ویدا. (1393). بررسی ارتباط تصویر بدنی و عزت نفس با سازگاری زناشویی در کارمندان زن دانشگاه علوم پژشکی کرمان. بهداشت و توسعه، 3(4)، زمستان1393.
قلعه بندی، میرفرهاد و ابراهیمی ، عزیزه افخم. (1383). الگوهای شخصیتی متقاضیان جراحی زیبایی بینی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی،4(9)، 4-10.
گروسی، بهشید، رضوی نعمت الهی، ویدا و اطمینان رفسنجانی، عاطفه. (1392). بررسی رابطه افسردگی و عزت نفس با تصور از بدن در زنان باردار. بهداشت و توسعه،2(2)، 117-127.
لون، الکساندر.  (1387). خودشیفتگی فردی، خودشیفتگی اجتماعی (ترجمه اکبر باقری). تهران: بازتاب. (تاریخ انتشار به زبان اصلی ندارد).
مبعث زمانی، مریم. (1390). پیش بینی نارضایتی از تصویر بدنی براساس عوامل روانشناختی و اجتماعی-فرهنگی. (پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه تبریز. تبریز.
محققی، حسین، فرهادی، مهران و نبی زاده، صفدر. (1396). ارتباط بین شفقت به خود و رفتارهای اختلال خوردن با میانجی گری کمال گرایی و نارضایتی بدنی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 45(11)، 36-46.
محمدی، لادن. (1395). رابطه­ی تصویر بدنی و عزت نفس بر افسردگی آتیپیک: نقش تعدیل کنندگی خودشفقت­ورزی. (پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدی، نوراله و سجادی نژاد، مرضیه سادات. (1386). رابطه ی نگرانی از تصویر بدنی ، ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس با اضطراب اجتماعی. روانشناسی دانشگاه تبریز، 5(2)، 60-75.
محمدی، نوراله و سجادی­نژاد، مرضیه السادات. (1386). ارزیابی شاخص­های روان­سنجی پرسش­نامه­ی نگرانی درباره­ی تصویر بدنی و آزمون مدل ارتباطی شاخص توده بدنی، نارضایتی تصویر بدنی و عزت نفس در دختران نوجوان. مطالعات روانشناختی، 3(1)، 85-101.
موحد، مجید، محمدی، نوراله و حسینی، مریم. (1390). مطالعه رابطه ی بین رسانه ها، تصویر بدن و عزت نفس با عمل و تمایل به آرایش. مطالعات اجتماعی-روانشناختی زنان، 2(9)، 133-160.
موسوی، سید ابوالفضل، پورحسین، رضا، زارع مقدم، علی، موسویان حجازی، سید احمد و گمنام، اعظم. (1395). تصویر بدن در دیدگاه ها و مکاتب روانشناسی. رویش روانشناسی، 2(15)، 209-266.
مؤمنی، مریم، قربانی، اعظم و حسن­دوست، فاطمه. (1395). پیش بینی کننده های نارضایتی از تصویر ذهنی از بدن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین. روان پرستاری، 1(4)، 28-37.
ناهید، فرشته. (1390). رابطه ی نارضایتی از تصویر بدنی و سلامت روان در دانشجویان دختر دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره). (پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره). قزوین.
یاریاری، فریدون، دهقان، مجتبی و حسینی، امین. (1394). مقایسه احساس تنهایی ، تنظیم هیجانی و رضایت از تصویر بدنی در کاربران شبکه های اجتماعی مجازی بر اساس جنسیت. سلامت روانشناختی، 3(9)، 34-42.
 
Adams, C.E., & Leary, M.R. (2007). Promoting self-compassionate attitudes toward eating among restrictive and guilty eaters. Social and Clinical Psychology, 26, 1120-1144.
Allison, C., & Stephen, E. (2016). A daily diary study of self-compassion, body image, and eating behavior in female college students. Body Image, 17, 152-160.
Ackerman, R.A., Witt, E., Donnellan, M.B., Trzesniewski, K.H., Robins, R.W., & Kashy, D.A. (2011). What the narcissistic personality inventory really measure? SAGE, 18, 67-87.
Braun, T.D., Park, C.L., & Gorin, A. (2016). Self-compassion, body image, and disordered eating: A review of the literature. Body Image, 17, 117-131.
Brown, Z., & Tiggemann, M. (2016). Attractive celebrity and peer images on Instagram: Effect on women’s mood and body image. Body Image, 19,37-43.
Carey, R.N., Donaghue, N., & Broderick, P. (2014). Body image concern among Australian adolescent girls: The role of body comparisons with models and peers. Body Image, 11, 81-84.
Cohen,  R., Newton-John, T., & Slater, A. (2017). The relationship between Facebook and Instagram appearance-focused activities and body image concerns in young women. Body Image, 23, 183-187.
Cramer, P., & Jones, C.J. (2008). Narcissism, identification, and longitudinal change in psychological health: Dynamic prediction. Research in Personality, 42, 1148-1159.
Dumas, T.M., Maxwell-Smith, M., Davis, J.P., & Giulietti, P.A. (2017). Lying or longing for likes? Narcissism, peer belonging, loneliness and normative versus deceptive like-seeking on Instagram in emerging adulthood. Computer in Human Behavior, 71, 1-10.
Fardouly, J., Diedrichs, P.C., Vartanian, L.R., & Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women’s body image concerns and mood. Body Image, 13, 38-45.
Fardouly, J., Pinkus, R.T., & Vartanian, L.R. (2017). The impact of appearance comparisons made through social media, traditional media, and in person in women’s everyday lives. Body Image, 20, 31-39.
Fardouly, J., & vartanian, L.R. (2015). Negative comparisons about one’s appearance mediate the relationship between facebook usage and body image concerns. Body image, 12, 82-88.
Hendrickse, J., Arpan, L.M., Clayton, R.B., & Ridgway, J.L. (2017). Instagram and college women's body image: Investigating the roles of appearance-related comparisons and intrasexual competition. Computer in Human Behavior, 74, 92-100.
Holland, G., & Tiggemann, M. (2016). A systematic review of the impact of the use of social networking sites on body image and disordered eating outcomes. Body Image, 17, 100-110.
Jackson, C.A., & Luchner, A.F. (2017). Self-presentation mediates the relationship between Self-criticism and emotional response to Instagram feedback. Personality and Individual Differences, (article in press).
Kelly, A.L., Vimalakanthan, K. & Miller, K.E. (2014). Self-compassion moderates the relationship between body mass index and both eating disorder pathology and body image flexibility. Body Image, 11, 446-453.
Kelly, A.L., & Stephen, E. (2016). A daily diary study of self-compassion, body image and eating behavior in female college students. Body Image, 17, 152-160.
Moon, J.H., Lee, E., Lee, J.H., C, T.R., & Sung, Y. (2016). The role of narcissism in self-promotion on Instagram. Personality and Individual Differences, 101, 22-25.
Rodgers, R.F., Franko, D.L., Donvan, E., Cousineau, T., Yates, K., McGowan, K., Cook, E., & Lowy, A.S. (2017). Body image in emerging adults: The protective role of self-compassion. Body Image, 22, 148-155.
Slater, A., Varsani, N., & Diedrichs, P.C. (2017). #fitspo or #loveyourself? The impact of fitspiration andself-compassion Instagram images on women’s body image,self-compassion, and mood. Body Image, 22, 87-96.
Swami, V., Cass, L., Waseem, M., & Furham, A. (2015). What is the relationship between facets of narcissism and women’s body image? Personality and Individual Differences, 87, 185-189.
Toole, A.M., & Craighead, L.W. (2016). Brief self-compassion meditation training for body image distress in young adult women. Body Image, 19, 104-112.
Wasylkiw, L., Mackinnon, A.L., & Maclellan, A.M. (2012). Exploring the link between self-compassion and body image in university women. Body Image, 9, 236-245