نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ ارشد روان‌شناسی عمومی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

چکیده

تعارضات زناشویی از‌جمله مسائلی است که می‌تواند باعث آسیب به بنیاد خانواده شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج‌درمانی دلبستگی محور بر حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجان در زنان دارای تعارض زناشویی بود. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-‌پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان دارای تعارضات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر اراک در شش‌ماهه تابستان و پاییز سال 1401 بودند که تعداد 24 نفر انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 12 نفری آزمایش و کنترل قرار رفتند و زوج‌درمانی دلبستگی ‌محور به صورت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای و هفته‌ای یک جلسه برای گروه‌ آزمایش برگزار شد. هم‌چنین شرکت‌کنندگان جهت بررسی تاثیر مداخله به پرسش‌نامه‌های تنظیم هیجان گروس و جان (2003) و ‌حساسیت اضطرابی فلوید و همکاران (2005) پاسخ دادند. اطلاعات نیز توسط آزمون یومن ویتنی و از طریق نرم‌افزار spss-23 مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که زوج‌درمانی دلبستگی‌محور باعث افزایش میزان بازداری هیجانی و ارزیابی مجدد (تنظیم هیجان) و کاهش نگرانی بدنی، عدم‌کنترل‌شناختی نگرانی بدنی، عدم‌کنترل‌شناختی و ترس از مشاهده (حساسیت اضطرابی) شد (05/0>P). از زوج‌درمانی دلبستگی‌محور می‌توان در زمینه کاهش تعارض زناشویی، به‌خصوص در زمینه تعارضات هیجانی و اضطرابی بهره برد و کیفیت زندگی زناشویی را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Attachment-Oriented Couple Therapy on Anxiety Sensitivity and Emotion Regulation in Women with Marital Conflict

نویسندگان [English]

  • Zeynab Khosravi 1
  • Saleh Adine 2
  • Zohre Khosravi 3

1 MA of Psychology General, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran

2 PhD student of Psychology General, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran

3 MA of Psychology General, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran

چکیده [English]

Marital conflicts are among the issues that can cause damage to the family foundation. The present study aimed to investigate the effectiveness of attachment-oriented couple therapy on anxiety sensitivity and emotion regulation in women with marital conflict. The research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of the current study included all women with marital conflicts who referred to the counseling centers of Arak City in the six months of summer and autumn of 2022, from whom 24 people were selected and randomly divided into two groups of 12 people in experimental and control groups. Attachment-oriented couple therapy was held in the form of 8 sessions of 90 minutes and one session per week for the experimental group. Also, to evaluate the intervention's effect, the participants answered the questionnaires on the emotion regulation of Gross and John (2003) and the anxiety sensitivity of Floyd et al. (2005). Data were also analyzed by the Yeoman-Whitney test and SPSS-23 software. The results showed that attachment-oriented couple therapy increased the level of emotional inhibition and re-evaluation (emotional regulation) and reduced physical anxiety, lack of cognitive control of physical anxiety, lack of cognitive control, and fear of observation (anxiety sensitivity) (P<0.05). Attachment-based couple therapy can decrease marital conflict, especially emotional and anxiety conflicts, and increase the quality of married life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attachment-oriented couple therapy
  • anxiety sensitivity
  • emotional regulation of marital conflict
اصلی‌آزاد، مسلم. (1398). تعیین اعتبار محتوایی بسته آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان محور و مقایسه اثربخشی آن با فراشناخت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر علائم وسواس، خلاقیت هیجانی، تنظیم شناختی هیجان، تحمل ابهام و آمیختگی فکر و عمل دانش‌آموزان دارای اختلال وسواس فکری-عملی شهر اصفهان، رساله دوره دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان).
امینی‌نسب، زهرا و فرحبخش، کیومرث. (1394). تأثیر زوج درمانی دلبستگی محور بر بهبود انطباق‌پذیری خانوادگی و کاهش تعارضات زناشویی. پژوهش‌های مشاوره، 14(54)، 27-5.
آقایی، آلاله و موسوی، سیده‌مریم. (1399). رابطه سبک‌های دلبستگی با تمایزیافتگی خود، انعطاف‌‌پذیری شناختی و صمیمیت زناشویی در دانشجویان. علمی و ترویجی رویش روان‌شناسی، 9(2)، 116-109.
بختیاری، انسیه، حسینی، سعیده، عارفی، مختار، و افشاری‌نیا، کریم. (1398). مدل علی روابط فرازناشویی بر‌اساس سبک‌های دلبستگی و طرحواره‌های ناسازگار اولیه: نقش واسطه‌ای صمیمیت زناشویی و سبک‌های عشق‌ورزی. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 7(2)، 258-245.
بختیاری، انسیه، حسینی، سعیده، عارفی، مختار، افشاری‌نیا، کریم. (1400). نقش واسطه‌ای صمیمیت زناشویی در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و نگرش به خیانت زناشویی. پژوهش‌های مشاوره، 20(77)، 140-122.
براتی، طاهره و ثنایی‌ذاکر، باقر. (1375). تأثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر.  پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران.
ثنایی، باقر. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: موسسه انتشارات بعثت.
حشمتی، رسول، اسماعیل‌پور، خلیل، مصطفی‌زاده، دلنیا. (1398). بررسی رابطه بین نشانه های اضطراب اجتماعی با حساسیت اضطرابی و سبک های دلبستگی ناایمن. اولین کنگره دوسالانه تازه های روانشناسی و علوم رفتاری، تبریز.
دانشمندی، سلماز، سهرابی شگفتی، نادره. (1396). نقش واسطه‌ای تعارضات زناشویی در ارتباط با تنظیم شناختی هیجان در زوجین شهر شیراز. هشتمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران.
دائمی، فاطمه، مهدوی، نفیسه، کیان‌پور، سعید، حسنی، جعفر. (1395). بررسی یک‌دهه پژوهش درزمینۀ مداخله در تعارض های خانوادگی و زناشویی.  مجله آسیب‌ شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، 2(2)، 101-83.
دهقانی، مصطفی، و اصلانی، خالد. (1399). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی با زوج درمانی یکپارچه‌نگر بر بخشش در زنان آسیب‌دیده از خیانت زناشویی. روا‌‌‌ن‌شناسی کاربردی، 14(2)، 171-147.
رجبی، غلامرضا، لیاقت، حمیده، عباسپور، ذبیح الله. (1400). بررسی مدل مهارت های ارتباطی زناشویی و تعارض زناشویی به عنوان میانجی‌های بین خانواده اصلی و رضایت زناشویی. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 19(4)، 275-286.
رسولی، آراس، کهریزی، زری. (1399). رابطه سبک های دلبستگی،تعهد مذهبی و سازگاری زناشویی با عملکرد خانواده دانشجویان متاهل. پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده، 3(8)، 74-57.
رضایی، سعیده، رضایی، فاطمه. (1397). پیش‌بینی فرسودگی زناشویی بر اساس سبک های حل تعارض و انتظارات زناشویی. مشاوره کاربردی، 8(2 )، 38-27.
زارعی، محمد، نظری، علی‌محمد، زهراکار، کیانوش. (1399). بررسی رابطه بخشش و جهت گیری مذهبی با تعارض زناشویی. پژوهش در دین و سلامت، 6(2)، 99-87.
سلیمانی، اسماعیل، حبیبی، یعقوب. (1393). ارتباط تنظیم هیجان و تاب آوری با بهزیستی روان‌شناختی در دانش آموزان، مجله روان‌شناسی مدرسه، 3(4)، 73-51. 
شیری، فاطمه و گودرزی، محمود. (1399). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی خود تنظیم‌گری-دلبستگی و زوج‌درمانی سیستمی-رفتاری بر عملکرد جنسی زنان دارای رابطه فرازناشویی. خانواده پژوهی، 16(3)، 412-395.
شیری، فاطمه، گودرزی، محمود، مرادی، امید، احمدیان، حمزه. (1400). اثربخشی زوج درمانی خودتنظیم‌گری-دلبستگی بر تعهد زناشویی و عملکرد جنسی زنان دارای رابطه فرازناشویی. پژوهش‌های مشاوره، 20(78)، 29-5.
طلایی زاده، فخری، بختیارپور، سعید. (1395). رابطه رضایت زناشویی و رضایت جنسی با سلامت روان زوجین. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 10(40)، 46-37.
فیروزی، شهلا، غفاری، عذرا. (1393). اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر دلبستگی در افزایش رضایت زناشویی. اولین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روا‌‌ن‌شناسی آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران.
کاظمیان مقدم، کبری، مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز، کیامنش، علیرضا، و حسینیان، سیمین. (1397). رابطه علّی تمایزیافتگی, معناداری زندگی و بخشودگی با دلزدگی زناشویی از طریق میانجی‌گری تعارض زناشویی و رضایت زناشویی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 9(31 )، 146-131.
محمدی لمجیری، حامد. (1401). تاثیر زوج‌درمانی دلبستگی محور بر صمیمیت، رضایت جنسی، همدلی و خودافشاسازی زناشویی زنان دارای تعارض زناشویی شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نایین.
مرادی‌منش، فردین، میرجعفری، سیداحمد، گودرزی، محمد‌علی، و محمدی‌، نوابه. (۱۳۹۶). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی شاخص تجدیدنظر‌شده حساسیت اضطرابی (.(ASIR روان‌شناسی، ۱۱(۴)، 446-۴۲۶.
معصومی، فاطمه. (1401). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی و حساسیت اضطرابی با نقش واسطه‌گری ذهن آگاهی در کارکنان زن و مرد بسیج جامعه ی پزشکان. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری ایران، تهران.
میرزایی، غلامرضا، سروقند، سیروس، بقولی، حسین، و کوروش‌نیا، مریم. (1398) اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر ابعاد تعارضات زناشویی کارکنان متاهل بیمارستان شهید بهشتی شیراز. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 10(36)، 144-131.
ولی‌‌پور‌شیخی، زهرا، میردریکوند، فضل‌الله. (1398). بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر افزایش سازگاری زناشویی زوجین دچار تعارض زناشویی. روان‌پرستاری، 7(1)، 33-23.
Benfer, N., Bardeen, J. R., & Clauss, K. (2018). Experimental manipulation of emotion regulation self-efficacy: Effects on emotion regulation ability, perceived effort in the service of regulation, and affective reactivity. Journal of Contextual Behavioral Science10, 108-114.‏
Benson, L. A., Sevier, M., & Christensen, A. (2013). The impact of behavioral couple therapy on attachment in distressed couples. Journal of Marital and Family Therapy39(4), 407-420.‏
Besharat, M. A., Khalili, K. M., & Rezazadeh, S. M. R. (2017). The mediating role of difficulty of emotion regulation in the relationship between early maladaptive schemas and marital problems.‏ .Journal of Family Psychology, 3(2), 27-44
Borden, J. S., Fischer, J. L., & andNiehuis, S. (2017). Predicting marital adjustment from young adultsinitial levels and changes in emotional intimacy over time. Journal Of Adult Development, 17(3), 121-134.‏
Busby, D. M., Hanna-Walker, V., & Leavitt, C. E. (2020). A kiss is not just a kiss: kissing frequency, sexual quality, attachment, and sexual and relationship satisfaction. Sexual and Relationship Therapy, 1-17.
Deacon Brett, J., Jonathan, S., Carol, M., & David, F. (2003). The Anxiety Sensitivity Index - Revised: psychometric properties and factor structure in two nonclinical samples. Behavior Research and Therapy, 41, 1427–1449.
Diamond, G. M. (2014). Attachment-based family therapy interventions. Psychotherapy51(1), 15.
Diamond, G. M., Boruchovitz‐ Zamir, R., Nir‐Gotlieb, O., Gat, I., Bar‐Kalifa, E., Fitoussi, P. Y., & Katz, S. (2022). Attachment‐based family therapy for sexual and gender minority young adults and their nonaccepting parents. Family Process, 61(2), 530-548.
Floyd, M., Garfield, A., & Marcus, T. (2005). Anxiety sensitivity and worry. Personality and Individual Differences, 38, 1223–1229.
Ganz, M. B., Rasmussen, H. F., McDougall, T. V., Corner, G. W., Black, T. T., & De Los Santos, H. F. (2022). Emotionally focused couple therapy within VA healthcare: Reductions in relationship distress, PTSD, and depressive symptoms as a function of attachment-based couple treatment. Couple and Family Psychology: Research and Practice11(1), 15.
Gao, T., Meng, X., Qin, Z., Zhang, H., Gao, J., Kong, Y., Hu, Y., & Mei, G. (2018). Association between parental marital conflict and Internet addiction: A moderated mediation analysis. Journal of Affective Disorders, 240, 27-32.
Goldin, P. R., Lee, I., Ziv, M., Jazaieri, H., Heimberg, R. G., & Gross, J. J. (2014). Trajectories of change in emotion regulation and social anxiety during cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder. Behaviour research and therapy56, 7-15.‏
Gross, J. J., & John, O. P.(2003). Individual difference in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85, 348-362.
Kappas, A. (2011). Emotion and regulation are one!. Emotion Review, 3, 17-25.
Kraaij, V., & Garnefski, N. (2019). The Behavioral Emotion Regulation Questionnaire: Development, psychometric properties and relationships with emotional problems and the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire. Personality and Individual Differences, 137, 56-61.

Li, D., Li, D., Wu, N., & Wang, Z. (2019). Intergenerational transmission of emotion regulation through parents' reactions to children's negative emotions: Tests of unique, actor, partner, and mediating effects. Children and Youth Services Review101, 113-122.‏

Makhanova, A., McNulty, J. K., Eckel, L. A., Nikonova, L., & Maner, J. K. (2018). Sex differences in testosterone reactivity during marital conflict. Hormones and Behavior105, 22-27.‏
Malesza, M. (2019). Stress and delay discounting: The mediating role of difficulties in emotion regulation. Personality and Individual Differences144, 56-60.‏
Mccabe, R. E. (1999). Implicit and explicit memory for threatwords in high and low-anxiety-sensitive participants. Cognitive Therapy and Research, 23(1), 21-38.
Nicolaisen, A., Hansen, D. G., Hagedoorn, M., Flyger, H. E., Rottmann, N., Nielsen, P., ... & Johansen, C. (2014). Attachment-oriented psychological intervention for couples facing breast cancer: protocol of a randomised controlled trial. BMC psychology2(1), 1-9.‏
Onsy, E., & Amer, M. M. (2014). Attitudes toward seeking couples counseling among egyptian couples: towards a deeper understanding of common marital conflicts and marital satisfaction. Social and Behavioral Sciences, 140, 470-475.
Reiss, S., Peterson, R. A., Gursky, D. M., & McNally, R. J. (1986). Anxiety sensitivity, anxiety frequency and the prediction of fearfulness. Behavior Research and Therapy, 4, 241–248.
Sepahvand, T. (2018). The effectiveness of integrated model of self-regulation-attachment couple therapy on dimensions of marital satisfaction of insecure couples. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology5(4), 159-168.‏
Tulloch, H., Johnson, S., Demidenko, N., Clyde, M., Bouchard, K., & Greenman, P. S. (2021). An attachment-based intervention for patients with cardiovascular disease and their partners: A proof-of-concept study. Health Psychology40(12), 909.‏
Wang, Z., Jex, S. M., Peng, Y., Liu, L., & Wang, S. (2019). Emotion regulation in supervisory interactions and marital well-being: A spillover–crossover perspective. Journal of Occupational Health Psychology, 24(4), 467.‏
Wilson, S. J., Andridge, R., Peng, J, Bailey, B. E., Malarkey, W. B., & Kiecolt-Glaser, J. K. (2017). Thoughts after marital conflict and punch biopsy wounds: Age-graded pathways to healing. Psychoneuroendocrinology, 85, 6-13.