نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استاد گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

هدف ‌پژوهش ‌حاضر ‌بررسی ‌تأثیر ‌درمان گروهی ‌مبتنی ‌بر ‌کیفیت ‌زندگی ‌بر ‌بهزیستی ‌ذهنی، ‌خودکارآمدی ‌ترک ‌و ‌ولع ‌مصرف ‌معتادان ‌تحت ‌درمان ‌نگهدارنده ‌متادون ‌در ‌شهر ‌شیراز ‌بود. ‌طرح ‌پژوهش ‌از ‌نوع ‌نیمه ‌تجربی ‌با ‌پیش‌آزمون ‌و ‌پس‌آزمون ‌و ‌پیگیری ‌همراه ‌با ‌گروه ‌کنترل ‌بوده ‌است. ‌از ‌میان ‌کلینیک‌های ‌این ‌شهر ‌تعداد ‌دو ‌کلینیک ‌به‌‌طور ‌دسترس ‌به‌عنوان ‌نمونه ‌انتخاب ‌شدند. ‌از ‌میان ‌مراجعه‌‌کنندگان ‌به ‌این ‌کلینیک‌ها، ‌تعداد ‌45 ‌نفر ‌که ‌از ‌لحاظ ‌بهزیستی ‌ذهنی، ‌خودکارآمدی ‌ترک ‌و ‌ولع ‌مصرف ‌یک ‌انحراف ‌معیار ‌از ‌میانگین ‌کمتر ‌بودند، ‌به‌‌عنوان ‌نمونه ‌انتخاب ‌و ‌به‌‌صورت ‌تصادفی ‌در ‌دو ‌گروه ‌آزمایش ‌و ‌گواه ‌جایگزین ‌شدند. ‌گروه ‌آزمایش ‌8 ‌جلسه ‌تحت ‌درمان ‌مبتنی ‌بر ‌کیفیت ‌زندگی ‌به ‌شیوه ‌گروهی ‌اما ‌اعضای ‌گروه ‌گواه ‌هیج ‌مداخله‌ای ‌دریافت ‌نکردند. ‌ابزار‌های ‌مورد ‌استفاده ‌در ‌پژوهش ‌شامل ‌پرسشنامه‌های ‌بهزیستی ‌ذهنی، ‌خودکارآمدی ‌ترک ‌برامسون ‌و ‌ولع ‌مصرف ‌بود. ‌جهت ‌تحلیل ‌داده‌ها، ‌از ‌روش ‌تحلیل ‌کوواریانس ‌چند‌متغیری ‌استفاده ‌شد. ‌نتایج ‌نشان ‌داد ‌که ‌درمان ‌مبتنی ‌بر ‌کیفیت ‌زندگی ‌باعث ‌افزایش ‌بهزیستی ‌ذهنی، ‌خودکارآمدی ‌ترک ‌و ‌کاهش ‌ولع ‌مصرف ‌در ‌افراد ‌گروه ‌آزمایش ‌شده ‌است. نتایج نشان می‌دهد ‌‌درمان ‌مبتنی ‌بر ‌کیفیت ‌زندگی ‌که ‌از ‌ترکیب ‌روان‌شناسی ‌مثبت‌‌نگر ‌با ‌رویکرد ‌‌‌شناختی- ‌رفتاری ‌شکل ‌گرفته، ‌می‌‌تواند ‌در ‌ارتقاء ‌بهزیستی ‌ذهنی ‌و ‌خودکارآمدی ‌ترک ‌و ‌همچنین ‌کاهش ‌ولع ‌مصرف ‌افراد ‌مبتلا ‌به ‌سوء مصرف ‌مواد ‌مؤثر ‌باشد. ‌

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Group Quality of Life Therapy on Mental Well-Being, Substance Withdrawal Self-Efficacy, and Drug Craving in Addicts Using Methadone Maintenance Treatment

نویسندگان [English]

  • Mohamad Delavar 1
  • Mohamad Ali Gudarzi 2
  • Mohamad Vatankhah 3

1 M.A. of Clinical Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran

2 Professor, Department of Clinical Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran

3 Ph.D. Student of Psychology, Guilan University, Guilan, Iran

چکیده [English]

Abstract
The aim of this study was to examine the effect of group quality of life therapy (QLT) on mental well-being, substance withdrawal self-efficacy, and drug craving among addicts using methadone maintenance treatment in Shiraz city. The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test, and follow-up with a control group. The sample included addicts who referred to the substance abuse treatment clinics in Shiraz. Among these centers, two clinics were selected using available sampling, and 45 cases were selected based on their mental well-being, withdrawal self-efficacy scores that were one standard deviation bellow the mean. They were randomly assigned into two experimental and control groups. The experimental group received eight sessions of quality of life therapy, but the control group received no intervention. Instruments used in this study included subjective well-being questionnaire, Bramson’s Quit Addiction Self-Efficacy Questionnaire and craving questionnaire. A multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) was used for analysis. The analysis showed that quality of life therapy improved subjective well-being and self-withdrawal and craving was decreased in the experimental group compared with the control group. According to this study, group quality of life therapy that is a combination of positive psychology and cognitive-behavioral approach, can be effective in promoting mental well-being, substance withdrawal self-efficacy, and can decrease drug craving in addicts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction
  • substance abuse
  • quality of life
  • therapy