نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هاشم جبرائیلی ¹
• مجتبی حبیبی ²

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی سلامت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

² استادیار گروه روان‌شناسی سلامت، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هوش هیجانی با شناخت فرد از خویش و دیگران، ارتباط بین فردی، سازگاری و انطباق با محیط در جهت ارضای نیاز خود و انتظارات اجتماعی در ارتباط است. بنابراین می‌تواند در رابطه با اثر آمادگی برای اعتیاد بر مصرف نقش تعدیل‌کننده داشته باشد که پژوهش حاضر در قالب مدلی به بررسی این نقش پرداخت. تعداد 300 آزمودنی به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی برادبری- گریوز، پرسشنامه آمادگی برای اعتیاد و پرسشنامه محقق ساخته در مورد مصرف مواد مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های بر مبنای آزمون‌های همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EQS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن بود که بین آمادگی برای اعتیاد و مصرف مواد رابطه معنادار مثبت (0.01>r=0.28 ،P)  و بین آمادگی برای اعتیاد و هوش هیجانی رابطه معنادار منفی (0.01>r=0.44 ،P) وجود دارد. مدل پیشنهاد شده برای بررسی نقش تعدیل‌کننده هوش هیجانی در رابطه با اثر آمادگی برای اعتیاد بر مصرف مواد از برازش مطلوبی با داده‌ها (RMSEA₌0.08, CFI₌0.97, NFI₌0.95, GFI₌0.97, AGFI₌0.93) برخوردار بود. گرایش به اعتیاد اثر مستقیم مثبت (0.16=β) و اثر غیرمستقیم منفی (0.06-=β) بر مصرف مواد داشت. هوش هیجانی نقش مهمی در پیشگیری از مصرف مواد ایفا می‌کند و افرادی با نمره بالا در هوش هیجانی با وجود داشتن آمادگی برای مصرف مواد و اعتیاد، به دلیل آگاهی از هیجانات خود، خود مدیریتی و مدیریت روابط و موقعیت‌های پرخطر، در عمل کمتر به مواد مصرف سوق پیدا می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

• آمادگی برای اعتیاد
• مصرف مواد
• متغیر تعدیل‌کننده
• هوش هیجانی

موضوعات

• روانشناسی

عنوان مقاله [English]

Investigation the Moderator Role of Emotional Intelligence in Related To Effect of Addiction Vulnerability on Substance Use

نویسندگان [English]

• H. Jebraeili ¹
• M. Habibi ²

¹ Ph.D. Student of Health Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran

² Associate Professor, Department of Health Psychology, Family Research Institue, Shahid Behshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Emotional intelligence is associated with one's knowing of himself and others, interpersonal communication, and adaptability to the environment in order to satisfy own needs and social expectations. Therefore, it can has moderator role in related to effect of addiction vulnerability on substance use that the present study investigated this role in frame of a model. The number of 300 subjects were selected through available sampling among Kharazmi university students and were assessed employing Bradbury-Greaves Emotional Intelligence Questionnaire, Addiction Vulnerability Questionnaire, and researcher made Questionnaire about substance use. Data were analyzed based on correlation tests and structural equation modeling (SEM) using SPSS and EQS softwares. esults showed that there is a positive significant relationship between addiction vulnerability and substance use (r₌0.28, P<0.01), and a negative significant relationship between addiction vulnerability and emotional intelligence (r₌-0.44, P<0.01). Suggested model for investigating the moderator role of emotional intelligence in related to effect of addiction vulnerability on substance use had excellent fitness (RMSEA₌0.08, CFI₌0.97, NFI₌0.95, GFI₌0.97, AGFI₌0.93) with data. Addiction vulnerability had a positive direct effect (β₌0.16) and a negative indirect effect (β₌-0.06) on substance use.Emotional intelligence plays an important role in the prevention of substance use and people with high scores in emotional intelligence despite prone to substance use and addition, because of being aware of their own emotions, self-management and management relationships and high risk situations, in practice they are less led to substance use.

کلیدواژه‌ها [English]

• Addiction vulnerability
• emotional intelligence
• Moderator Variable
• Substance Use