نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نسرین اسماعیلیان ¹
• کارینه طهماسیان ²
• محسن دهقانی ³
• فرشته موتابی ²

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

² استادیار، گروه روان‌شناسی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

³ دانشیار، گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانات منفی (اضطراب، افسردگی و خشم)، و افزایش پذیرش و توجه آگاهانه در کودکان دارای والدین مطلقه بود. طرح پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام کودکان 10 تا 13 ساله‌ی دارای والدین مطلقه و ساکن در شهر تهران بود که در مدارس دولتی به تحصیل اشتغال داشتند. نمونه، شامل 30 نفر (18 دختر و 12 پسر) بودند که به شیوه در دسترس از مدارس مذکور انتخاب شدند و در نهایت به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (9 دختر و 7 پسر) و آزمایش (9 دختر و 5 پسر) جایگزین شدند. تمام آزمودنی‌ها چک لیست تنظیم هیجانی کودکان (ERC)، ابزار سنجش ذهن‌آگاهی و پذیرش کودک (CAMM)، شاخص افسردگی کودک (CDI)، پرسشنامه حالت و صفت اضطراب (STAIC)، هم‌چنین پرسشنامه حالت و صفت خشم (STAXI) را، قبل از درمان، بعد از درمان، و نیز پس از شش ماه در مرحله پیگیری تکمیل کردند. گروه آزمایش در 12 جلسه نود دقیقه‌ای و به مدت سه ماه تحت آموزش برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفت. نتایج آزمون مانکوا نشان داد که برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی به‌طور معناداری تنظیم هیجانی را در کودکان دارای والدین مطلقه افزایش می‌دهد. به‌علاوه کاهش معنادار نشانه‌های اضطراب، افسردگی، و خشم؛ و افزایش معنادار ذهن‌آگاهی و پذیرش در کودکان مشاهده شد. نتایج ذکر شده در مرحله پیگیری نیز باقی ماند. نتایج نشان داد که برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تنظیم هیجانی را در کودکان دارای والدین مطلقه افزایش می دهد و به آن‌ها کمک می‌کند که با شرایطشان بهتر سازگار شوند.

کلیدواژه‌ها

• ذهن‌آگاهی
• شناخت‌درمانی
• تنظیم هیجانی
• توجه آگاهانه
• پذیرش
• طلاق
• کودک

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) on Emotion Regulation, Mindful Attention and Acceptance in Children with Divorced Parents

نویسندگان [English]

• N. Esmailian ¹
• K. Tahmasian ²
• M. Dehghani ³
• F. Mvtaby ²

¹

²

³

چکیده [English]

The present study examines the hypotheses that children of divorce who participate in MBCT-C would benefit significant enhancement of negative emotion regulation (anxiety, depression and anger) and show greater acceptance and mindful attention.This study is based on a semi-experimental prospective design with pre-post-follow up measures and control group. A sample of 30 children living with a divorced parent (12 boys and 18 girls) aged 10-13 were collected from 3 public schools. This sample was divided randomly into two groups as experimental group (5 boys and 9 girls), and control group (7 boys and 9 girls). All participants completed State-Trait Anxiety Inventory for Children (STAIC), State-Trait Anger Expression Inventory (STAXI), Child Depression Inventory (CDI), and Child Acceptance Mindfulness Measure (CAMM) before, after, and at a six-month follow up. Experimental group received twelve 90-minute sessions of mindfulness based cognitive therapy for children but the control group did not receive any intervention. The results indicated that the experimental group showed significantly fewer symptoms of depression, trait anxiety, state anxiety, trait anger, and state anger, and increased emotion regulation in comparison with control group. Intervention group also showed significant enhancement in acceptance and mindful attention.The results provide further support that mindfulness based cognitive therapy for children of divorce can improve their emotion regulation and could help them out to adjust with their living condition.

کلیدواژه‌ها [English]

• mindfulness
• Cognitive therapy
• emotion regulation
• attention
• Divorce