نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی خانجانی ¹
• علیرضا پژمان ²
• فاطمه مسعودی ³
• حسین طاهریان ³

¹ داﻧﺸﯿﺎر ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ، داﻧﺸﮑﺪه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ

² دانشجو روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

³ داﻧﺸﺠﻮ دﮐﺘﺮی رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ، داﻧﺸﮑﺪه رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه

چکیده

هدف: همبودی اختلالات روان‌شناختی با بیماری‌های مزمن جسمی، چالشی عمده در حوزه سلامت است. هدف این پژوهش، فراتحلیل اثربخشی درمان‌های شناختی رفتاری در کاهش اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به اختلالات مزمن در جمعیت ایران بود. روش: در این مطالعه مروری نظام‌مند و فراتحلیل، جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی ایرانداک، علم نت، پاب‌مد، ام‌بیس، وب آو ساینس و اسکوپوس از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ انجام شد. فراتحلیل با مدل اثرات تصادفی و روش حداکثر درست‌نمایی مقید صورت گرفت. برای ترکیب اندازه اثرها، از شاخص تفاضل استانداردشده میانگین‌ها (g هد جز) استفاده شد. کیفیت مطالعات با معیارهای کاکرین ارزیابی و تحلیل‌ها با نرم‌افزار STATA نسخه ۱۸ انجام گردید. یافته‌ها: از میان مطالعات بررسی‌شده، ۳۷ پژوهش واجد شرایط وارد فراتحلیل شدند. نتایج نشان داد درمان‌های شناختی رفتاری اندازه اثر متوسط تا قوی برای افسردگی (92/1g=- ؛ فاصله اطمینان ۹۵٪: (۵۲/۲ تا 31/1-)) و اضطراب (869/1g =- ؛ فاصله اطمینان ۹۵٪: (302/2 تا 437/1-)) داشتند. تحلیل‌های اولیه تفاوت معناداری را در اثربخشی انواع مختلف درمان‌های شناختی رفتاری و نیز بین انواع بیماری‌های مزمن نشان نداد، هرچند این یافته نیازمند بررسی‌های بیشتر است. نتیجه‌گیری: درمان‌های شناختی رفتاری در کاهش اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به اختلالات مزمن اثربخشی قابل‌توجهی دارند. بااین‌حال، باتوجه‌به ضعف روش‌شناختی در اکثر مطالعات بررسی‌شده، پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های آتی با تمرکز بر ارتقای کیفیت روش‌شناختی، حجم نمونه کافی و تصادفی‌سازی مناسب انجام شوند.

کلیدواژه‌ها

• افسردگی
• اضطراب
• بیماری مزمن
• درمان شناختی رفتاری
• فراتحلیل

موضوعات

• روانشناسی بالینی

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of cognitive behavioral therapy on depression and anxiety in patients with chronic disorders: a systematic review and meta-analysis of clinical trials in Iranian population

نویسندگان [English]

• Mehdi Khanjani ¹
• alireza pezhman ²
• Fatima Masoudi ³
• Hossein Taherian ³

¹ Associate Professor, Department of Clinical and General Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allama University

² Student of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran

³ Doctoral student in clinical psychology, Department of Clinical and General Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allama University

چکیده [English]

Aim:.The aim of the present study was to Meta-analyze the effectiveness of cognitive behavioral therapy on reducing anxiety and depression in patients with chronic disorders.The present study is a systematic review and meta-analysis. In this study, related keywords are freely and controlled depending on the type of search engine In Irandoc, AlamNet, PubMed (Ovid), Mbase, Web of Science and Scopus were analyzed from 2000 to the end of 2023 (December 1402).Methods: Meta-analysis in this study with randomized model and the restricted maximum likelihood type was calculated. In this study, the effect size index of the standardized difference of means and G-Hedges type were used to combine the effect size. The inclusion criteria were experimental studies that investigated the effectiveness of cognitive behavioral therapy or the third wave in Iranian adults suffering from a chronic disease comorbid with depression and/or anxiety. Included studies were assessed for bias based on Cochrane I criteria. All analyzes usingststa-17 and related modules were done. Results:37 eligible studies were included in the meta-analysis that moderate to strong effect size g=-1.92 (Cl=-31 to -2.52) for depression as well as a moderate to strong effect size of g=-1.869 (Cl=-2.302 to -1.437) was obtained for anxiety.Conclusion: The findings show that cognitive behavioral therapy is an effective intervention in reducing anxiety and depression in people with chronic diseases. But the weakness of the study methodology is evident. There is a risk of randomization and a small sample population in most studies. Further studies should focus on conducting pilot studies with high methodological quality.

کلیدواژه‌ها [English]

• Anxiety
• CBT
• Chronic disease
• Depression
• Meta-analysis