نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی ساختاری اشتیاق تحصیلی براساس سبک هویت و هوش هیجانی در دانش‌آموزان متوسطه اول مدارس استعدادهای درخشان با نقش میانجی اعتیاد به اینترنت بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و به‌لحاظ هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه دانش‌آموزان پسر متوسطه اول استعدادهای درخشان شهرستان خمینی‌شهر در سال تحصیلی 1402-1401 بود که همه‌ی 117 نفر آنان به‌روش دردسترس در پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ی اشتیاق تحصیلی پینتریچ و همکاران (1991)، پرسش‌نامه‌ی سبک هویت برزونسکی (1992)، پرسش‌نامة هوش هیجانی بار ـ آن (1988) و پرسش‌نامه‌ی اعتیاد به اینترنت یانگ (1998) بود. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مدل اندازه‌گیری شده با مدل نظری برازش مطلوبی دارد. سبک هویتی و هوش هیجانی بر اشتیاق تحصیلی با میانجی‌گری اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان متوسطه اول برازنده داده‌ها است. نتایج نشان داد اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان استعدادهای درخشان اثر مستقیم (05/0p<) و غیرمستقیم (05/0p<) و نقش میانجی جزئی دارد. بنابراین در پیشگیری و بهبود اشتیاق تحصیلی توجه به نقش سبک هویتی، هوش هیجانی و اعتیاد به اینترنت ضروری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Structural Model of Academic Enthusiasm Based on Identity Style and Emotional Intelligence in High School Students of Gifted Schools: Mediating Role of Internet Addiction

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan a 1
  • Sanaz Shah Senai 2

1 Faculty of Educational Sciences and Psychology, Isfahan Islamic Azad University (Khorasgan), Isfahan, Iran

2 Faculty of Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University, Department of Science and Research, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of the present study was to investigate the structural model of academic enthusiasm based on identity style and emotional intelligence in first-secondary students of gifted schools with the mediating role of Internet addiction. The descriptive research method was of the correlation type with the structural equation modeling method, and in terms of the purpose, it was of the applied type. The statistical population of the present study included all the first high school boys of Khomeini-shahr with brilliant talents in the academic year of 1402-1401, all 117 of them participated in the research using the available method. The data collection tool was Pintrich et al.'s academic enthusiasm questionnaire (1991), Berzonsky's identity style questionnaire (1992), Barr-Ann emotional intelligence questionnaire (1988) and Young's internet addiction questionnaire (1998). The structural equation modeling method was used to analyze the data. The findings of the research showed that the measured model has a good fit with the theoretical model. Identity style and emotional intelligence on academic enthusiasm with the mediation of Internet addiction of first secondary students according to the data. The results showed that the internet addiction of gifted students has a direct (p<0.05) and indirect (p<0.05) effect and a partial mediating role. Therefore, it is necessary to pay attention to the role of identity style, emotional intelligence and internet addiction in preventing and improving academic enthusiasm

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic enthusiasm
  • identity style
  • emotional intelligence
  • Internet addiction
اسلامی، محمدعلی؛ درتاج، فریبرز؛ سعدی پور، اسماعیل؛ دلاور، علی (1395). مدل‌یابی علّی اشتیاق تحصیلی بر مبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه امیرکبیر تهران. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 3(22)133-121.
آریا صدر، زیور؛ اکبرزاده، نسرین؛ یزدی، سیده منور (1389). مقایسه مؤلفه‌های هوش هیجانی مردان معتاد و غیرمعتاد و ارائه برنامه آموزسی بر ساس مؤلفه‌های هوش هیجانی در معتادان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد در شهرستان خرم‌آباد. مجله روان‌شناختی، 6، 3، 73-89.
بهادری خسروشاهی، جعفر؛ حبیبی کلیبر، رامین (1396). رابطه دشواری در نظم‌بخشی هیجانی و باورهای فراشناختی با تفکر ارجاعی در دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه. راهبردهای شناختی در یادگیری، 5، 9، 117-135.
برک، لورا، ای (1397). روان‌شناسی رشد. جلد دوم (ترجمه یحیی سیدمحمدی)، ارسباران، تهران.
پناهی، غلامحسین، اردونی، طیبه؛ کاظمی، سجاد (1402). تأثیر اشتیاق تحصیلی بر امید تحصیلی از طریق نقش میانجی خوش‌بینی تحصیلی در دانش‌آموزان. مجله مطالعات روان‌شناسی تربیتی. 20(50)، 20-33.
بهشتیان، محمد (1392). رابطه‌ی بین مؤلفه‌های هوش هیجانی و اعتیاد به اینترنت در بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر تهران. جامعه پژوهی فرهنگی، 4، 2، 1-19.
جعفری، زهرا؛ عبدی زرین، سهراب (1400). رابطه بین اشتیاق تحصیلی، هویت تحصیلی و پایستگی تحصیلی با سازگاری تحصیلی در دانش آموزان مجله مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 18(44)، 103-122.
جعفری، نسیم، فاتحی‌زاده، مریم. (1390). پیش‌بینی اعتیاد به اینترنت بر پایه هوش هیجانی در دانشجویان دانشگا اصفهان، فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 12(3)، 79-86.
جمشیدی، مژگان؛ سروقد، سیروس (1394). نقش میانجی سبک‌های هویت در رابطه بین تمایزیافتگی خود و اعتیاد به اینترنت دانش‌آموزان دبیرستان‌های غیردولتی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 6، 20، 37-54.
حجازی، الهه، فرتاش، سهیلا (1385). تفاوت‌های جنسیتی در سبک‌های هویت، تعهد و کیفیت دوستی. پژوهش زنان، 4، 3، 61-76.
خدایاری فرد، محمد؛ چشمه‌نوشی، میترا؛ رحیمی‌نژاد، عباس؛ فراهانی، حجت‌الله (1390). اثربخشی آموزش مؤلفه‌های هوش هیجانی بر سازگاری اجتماعی و صمیمیت اجتماعی. مجله روان‌شناسی، 15(2)، 353-368.
رشیدیان، صمد؛ رشیدی، نورالدین  قنبری، نیکزاد (1396). پیش بینی اعتیاد به اینترنت در دانش آموزان بر مبنای حمایت اجتماعی و تنیدگی ناشی از انتظارات تحصیلی. سلامت روان کودک (تحول روانشناختی کودک)، 4، 3(12)، 176-186.
روزنبرگ، ک.پ؛ فدر، ل.ک. (1400). اعتیادهای رفتاری. (ترجمه شیرزاد بابایی، آرش جواهری، محمد باقر صابری زفرقندی)، تهران: انتشارات ارجمند (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2014).
سحاقی، حکیم؛ حیاتی، ناهید؛ محمدی، حنیفه (1400). اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان شهر کرج. فصلنامه ایده‌های نو در تعلیم و تربیت، 1، 1، 31-37.
سعید، نسیم (1398). تأثیر یادگیری ترکیبی بر خودتعیین‌گری و اشتیاق تحصیلی دانشجویان. رویکردهای نوین آموزشی، 14، 2(30)، 67-86.
شفیعی، زهره؛ سجادیان، ایلناز؛ نادی، محمدعلی (1399). اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سرزندگی تحصیلی، خودنظم‌جویی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان. مجله علوم روان‌شناختی، 19، 93، 1175-1184.
صفری، هدیه؛ جناآبادی، حسین؛ سلم‌آبادی، مجتبی؛ عباسی، امیر (1394). پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی بر اساس هوش معنوی و سرسختی روان‌شناختی. دو ماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 8(6)، 7-12.
طاهریان، مریم؛ دلاور، علی؛ رسولی، محمدرضا؛ عقیلی، سید وحید (1397). رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی با هوش شناختی، هوش هیجانی، خلاقیت و ویژگی‌های شخصیتی در کاربران. فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، 4، 15، 253- 280.
غیبی، اکرم؛ زارعی، حیدرعلی (1397). پیش‌بینی‌اعتیاد به اینترنت براساس هیجان‌خواهی و سبک‌های هویت در دانش‌آموزان. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5، 3، 53-65.
کیانی، قمر؛ کاکاوند، علیرضا (1392). اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهر زنجان. مطالعات روان‌شناختی، 9، 2، 153-171.
گنجی، بی نظیر؛ توکلی، سمیرا؛ بنی‌اسدی شهربابک، فائزه؛ اسدی، سکینه (1395). بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و اشتیاق تحصیلی دانشجویان، دو ماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 150-155.
ملکی، بهرام (1401). تأثیر هوش هیجانی در کاهش وابستگی به شبکه‌های اجتماعی دانش‌آموزان. ماهنامه علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 5، 12، 1445-1461.
میرعالی، سیده نصیبه؛ میرهاشمی، زهرا؛ میرعالی، سید ابراهیم (1400). بررسی رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با باورهای انگیزشی، راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری خود تنظیمی و اشتیاق به تحصیل رفتاری، عاطفی و شناختی دانش‌آموزان دختر متوسطه. هشتمین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی، اسفندماه 1399، گرجستان، 2021).
یانگ، ک. ابرو، ک. (1398). اعتیاد به اینترنت. (ترجمه احمد برجعلی، نجمه زیودار، گلناز مظاهری‌نژاد). تهران: نشر علم. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2011).
 
Alrashidi, O., Phan, H.P., Ngu, B.H. (2016). Academic engagement: An overview of its definitions, dimensions, and major conceptualisations. International Education Studies. 9(12), 41-52.
Bar-On, R. (2000). Emotional and social intelligence: Insights from the Emotional Quotient Inventory. In R. Bar-On, & J. D. A. Parker (Eds.), T
Berzonsky, M. D. & Adams, G. R. (1999). Revaluating the identity status paradigm: still useful after 35 years. developmental Review, 19,557-590.
Berzonsky, M. D. (1989). Identity style: Conceptualization and measurement. Journal of Adolescent Research, 4,267-281.
Berzonsky, M. D. (2004). Identity style, parental authority, and identity commitment. Journal
of Youth and Adolescence, 33(3),213-220.
Berzonsky, M.D., Soenens, B., Luyckx, K., Smits, I., Papini, D.R. & Goossens, L. (2013). Development and validation of the revised Identity Style Inventory (ISI-5): Factor structure, reliability, and validity. Psychological Assessment, 25(3), 893.
Chaya, H. (2022). The variables affecting students' enthusiasm for studying in virtual settings: a review. Asian J. Sci. Technol. Soc, 1(1), 11–16.
Chang, E., Lee, A., Byeon, E., Seong, H., Lee, S.M. (2016). The mediating effect of motivational types in the relationship between perfectionism and academic burnout. Personality and Individual Differences, 89, 202-210.
Closson, L.M., Boutilier, R.R. (2017). Perfectionism, academic engagement, and procrastination among undergraduates: The moderating role of honors student status. Learning and Individual Differences, 57(4), 157-162.
Flisher, C. (2010). ‘Getting plugged In: An Overview of Internet Addiction’, Journal of Paediatr Child Health, 46 (10).
Goemans, A., van Geel, M., Wilderjans, T. F., van Ginkel, J. R., & Vedder, P. (2018). Predictors of school engagement in foster children: A longitudinal study. Children and Youth Services Review, 88, 33-43.
Kotsou, I., Mikolajczak, M., Heeren, A., Grégoire, J., & Leys, C. (2019). Improving emotional intelligence: a systematic review of existing work and future challenges. Emotion Review, 11 (2), 151-165.
Kuss, D. J., Griffiths, M. D., & Binder, J. F. (2013). Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior, 29(3), 959–966.
Kuss, D. J.; Shorter, G. W.; van Rooij, A. J.; van de Mheen, D.; & Griffiths, M. D. (2014). The Internet addiction components model and personality: Establishing construct validity via a nomological network. Computers in Human Behavior, 39, 312‐321.
Lee, W.W.S. (2017). Relationships among grit, academic performance, perceived academic failure, and stress in associate degree students. Journal of Adolescence, 60 (7), 148-152.
Lei, H., Cui, Y., & Chiu, M.M. (2021) The relationship between teacher support and students’ academic emotions: A Meta-Analysis. Front. Psychol. 8:2288.
Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2004). A further consideration of issues of emotional intelligence. Psychological Inquiry, 60, 249-255.
Miranda-Zapata, E., Lara, L., Navarro, J. J., Saracostti, M., & de-Toro, X. (2018). Modelling the Effect of School Engagement on Attendance to Classes and School Performance. Revista de Psicodidáctica (English ed.), 23(2), 102-109.
Monacis, L., de Palo, V., Griffiths, M. D., & Sinatra, M. (2017). Exploring individual differences in online addictions: The role of identity and attachment. International journal of mental health and addiction,15(4),853-868.
Muhonen, H., Pakarinen, E., Poikkeus, A., Lerkkanen, M., & Rasku-Puttonen, H. (2018). Quality of educational dialogue and association with students’ academic performance. Learning and Instruction, 55, 67-79.
Obikor, E. (2010). Developing emotional intelligence in learner with behavioral problem. 3 ed. Washington: Wilson Education Astract.
Orkibi, H., & Tuaf, H. (2017). School engagement mediates well-being differences in students attending specialized versus regular classes. The Journal of Educational Research, 110(6), 675e682.
Tuominen-Soini, H., & Salmela-Aro, K. (2014). Schoolwork engagement and burnout among Finnish high school students and young adults: Profiles, progressions, and educational outcomes. Developmental Psychology, 50, 649–662.
Wang, M.T., Willet, J.B. (2014). The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology, 46(4), 465-480.
Yang, C.K., Choe, B.M., Baity, M., Lee, J.H., Cho, J.S. (2005). SCL-90-R and 16 PF profiles of senior high school students with excessive internet use. Can J Psychiatry; 50(7): 407-14.
Zhang, Y., Qin, X., Ren, P. (2018). Adolescents' academic engagement mediates the association between Internet addiction and academic achievement: The moderating effect of classroom achievement norm. Computers in Human Behavior, 89(12), 299-307.