نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی‌، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف فراتحلیل اثربخشی مداخلات انجام شده بر تفکر ارجاعی دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، دکتری و تحقیقات چاپ شده در زمینه مداخلات در مجلات و کنفرانس‌های علمی کشور بودند که در طی ده سال گذشته (1390- 1400) در زمینه مداخله‌های آموزشی انجام شده بر تفکر ارجاعی دانش‌آموزان که حجم نمونه مناسبی داشته و از نظر روایی و اعتبار ابزار اندازه‌گیری و روش نمونه‌گیری شرایط لازم را داشته‌اند. بدین جهت 7 پژوهش که از لحاظ روش‌شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آن‌ها انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت از چک‌لیست فراتحلیل بود. مراحل اجرای این فراتحلیل براساس مراحل فراتحلیل هویت و کرامر بود. نتایج این فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر مداخلات آموزشی انجام شده بر تفکر ارجاعی دانش‌آموزان نسبتاً بالای 55/0 بود. مهم‌ترین نکته این است که آموزش راهبردهای شناختی-فراشناختی بیشتر مورد توجه پژوهشگران بود و تاثیر بالایی بر کاهش تفکر ارجاعی دانش‌آموزان داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Meta-Analysis of the Effectiveness of the Interventions Performed on Students' Referral Thinking

نویسندگان [English]

  • Sara Karimi 1
  • Mah‌ Sima Pourshahriari 2
  • Aabas Abdollahi 3

1 PhD Student of Counseling, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Education Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This study aimed to meta-analyze the effectiveness of interventions on students' referential thinking. The statistical population of the research was master's theses, doctoral dissertations, and research published in the field of interventions in magazines and scientific conferences of the country during the last ten years (2011-2021) in the field of educational interventions on student’s referrals thinking that had a suitable sample size and met the necessary conditions in terms of validity and reliability of the measurement tool and sampling method. Therefore, seven methodologically acceptable studies were selected and a meta-analysis was performed on them. The research tool was a meta-analysis checklist. The implementation stages of this meta-analysis were based on the meta-analysis stages of identity and Kramer. The results showed that the effect size of educational interventions on students' referrals thinking was relatively higher than 0.55. The most important point is that teaching cognitive-metacognitive strategies was more considered by researchers and had a higher effect on reducing students' referral thinking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • referrals thinking
  • students
  • meta-analysis
  • educational intervention
بهادری خسروشاهی، جعفر، حبیبی کلیبر، رامین و فرید، ابوالفضل. (1396). اثربخشی برنامه آموزش مروج سلامت بر استرس تحصیلی، مهارت‌های زندگی و رفتارهای پرخطر در دانش‌آموزان. دوماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۱۰‌(1)، 73-64.
پورمحمد قوچانی، کامران، قدم‌پور، عزت‌اله، یوسف‌وند، مهدی.، پادروند، پیمان و آج، آرمان. (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی–فراشناختی بر سبک‌های حل مسأله و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان دختر. اندیشه‌های نوین تربیتی، 2(52)، 203-216.
حویزه، زینب و دشت‌بزرگی، زهرا. (1396). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر خودتوصیف‌گری بدنی و تفکر ارجاعی منفی دختران نوجوان مبتلا به اختلال خوردن. سلامت جامعه، 11(3 و 4)، 75-65.
روئین، حسین، حسین‌زاده، بابک و شوشی‌صنمی، فرنگیس. (1399). تأثیر روان‌شناسی مثبت‌گرا بر گرایش‌های اسنادی و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان متوسطه مبتلا به اضطراب امتحان. هفتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم‌تربیتی، روان‌شناسی و مشاوره ایران، تهران.
زارع برگ‌آبادی، معصومه، تقی‌لو، صادق و کاکاوند، علیرضا. (1395). رابطه بین اضطراب و افسردگی با میانجی‌گری تفکر ارجاعی و کمال‌گرایی به روش معادلات ساختاری. اصول بهداشت روانی، 18(ویژه‌نامه سومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم‌تربیتی)، 464-455.
قدم‌پور، عزت‌اله، برزگر بفرویی، مهدی و حیدریانی، لیلا. (1398). رابطه بین ابعاد چشم‌انداز زمان و فرسودگی تحصیلی: نقش واسطه‌ای تفکر ارجاعی. شناخت اجتماعی، 8(1)، 140-125.
کریمی، سارا و حبیبی مرضیه. (1396). آموزش مهارت‌های فراشناختی بر کاهش تفکر ارجاعی و بهبود خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان با شادکامی پایین. دستاوردهای روا‌ن‌شناسی بالینی، 3(4 340-321.
کریمی، سیدبهاء‌الدین و مهرپرور، مهری. (1400). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر تفکر ارجاعی و یادگیری خودراهبر در دانش‌آموزان. چشم‌انداز برنامه درسی و آموزش، 1(4)، 90-75.
موسی‌بیگی، طیبه، آسانی، توران و محمدی، ربابه. (1397). اثربخشی درمان خوددلسوزی شناختی بر تغییر سطح تفکر ارجاعی و باورهای فراشناختی دانش‌آموزان مبتلا به افسردگی. پنجمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روان‌شناسی ایران (با رویکرد فرهنگ مشارکتی)، تهران، ایران.
یوسف‌وند، مهدی، میردریکوندی، فضل‌الله، سپهوندی، محمدعلی و فرخ‌زادیان، علی‌اصغر. (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی-فراشناختی بر تغییر سطح تاب‌آوری تحصیلی و تفکر ارجاعی دانش‌آموزان دختر. آموزش و ارزشیابی، 12(45)، 30-13.
Drost, J., Van der Does, W., Van Hemert, M. A., Penninx, W. J. H., & Spinhoven, P. (2014). Repetitive negative thinking as a transdiagnostic factor in depression and anxiety: A conceptual replication. Journal of Behaviour Research and Therapy, 63(3), 177-183.
Ehring, T., Zetsche, U., Weidacker, K., Wahl, K., & Ehlers, A. (2010). The Perseverative Thinking Questionnaire (PTQ): Validation of a contentindependent measure of repetitive negative thinking. Behavior Therapy & Expermental Psychiatry, 42(2), 225-232.
Grol, M., Hertel, P. T., Koster, E. H. W., & De Raedt, R. (2015). The effects of rumination induction on attentional breadth for self-related information. Clinical Psychological Science, 3(4), 607-618.
Huang, H., Movellan, J., Paulus, M. P., & Harlé, K. M. (2015). The influence of depression on cognitive control: Disambiguating approach and avoidance tendencies. PLoS One, 10, 1–13.
Inácio, M. J., & Salma, M. H. (2011). the competence of learning to learn in reduce inferential thinking: Promoting reflective thinking of the trainer of trainers, the role of Cognitive and metacognitive strategy training reflexive portfolio. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 29(4), 611-619.
McEvoy, P. M., Mahoney, A. E., & Moulds, M. L. (2010). Are worry, rumination, and post-event processing one and the same?: Development of the Repetitive Thinking Questionnaire. Journal of anxiety disorders24(5), 509-519.‏
McEvoy, P. M., Watson, H., Watkins, E. R., & Nathan, P. (2013). The relationship between worry, rumination, and comorbidity: Evidence for repetitive negative thinking as a transdiagnostic construct. Journal of Affective Disorders, 151(3), 313-320.
Mills, C., Grant, M., Lechner, V., & Judan, R. (2014). Relationship between trait repetitive negative thinking styles and symptoms of psychopathology. Personality and Individual Differences, 71(3), 19-24.
Roese, N. J., & Epstude, K. (2017). The functional theory of counterfactual thinking: New evidence, new challenges, new insights. Advances in Experimental Social Psychology, 56, 61-69.
Short, M. M., & Mazmanian, D. (2016). Perfectionism and negative repetitive thoughts: Examining a multiple mediator model in relation to mindfulness. Personality and Individual Differences, 55(6), 716-721.
Spinhoven, P., van Hemert, A. M., & Penninx, B. W. J. H. (2018). Experiential avoidance and bordering psychological constructs as predictors of the onset, relapse and maintenance of anxiety disorders: One or many? Cognitive Therapy and Research, 41(6), 867–880.
Szkodny, L. E. (2010). The Preservative Thinking Questionnaire: Development and validation Pennsy lvania State University. https://etda.libraries.psu.edu/files/final_submissions/3732
Victoria, L. W., Alexopoulos, G. S., Ilieva, I., Stein, A. T., & … (2019). White matter abnormalities predict residual negative self-referential thinking following treatment of late-life depression with escitalopram: A preliminary study. Journal Affect Disord, 15, 62-69.

Watkins, E. R., & Roberts, H. (2020). Reflecting on rumination: Consequences, causes, mechanisms and treatment of rumination. Behaviour Research and Therapy, 127(7), 103573.

Wong, J., McEvoy, M., & Rapee, M. (2015). A Comparison of Repetitive Negative Thinking and Post-Event Processing in the Prediction of Maladaptive Social-Evaluative Beliefs: A Short-Term Prospective Study”. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 10(24), 1-12.
Yang, C. (2017). Learning strategy use of chinese PhD students of social sciences in Australian Universities. PhD Thesis of Philosophy, Griffith University, Australia.