نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی پیشایندهای اجتماعی و فردی سلامت روان در قالب یک مدل علی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و تحلیل مسیر بود. شرکت کنندگان پژوهش 295 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شیراز بودند که از راه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده پژوهش، پرسشنامه جهت‌گیری ارتباطی خانواده فیتزپاتریک و ریچی (1994)، مقیاس سبک‌های تفکر استرنبرگ (1997) و مقیاس سلامت روان گلدبرگ (1972) بودند. برای بررسی روایی مقیاس‌ها از روش تحلیل عامل و برای سنجش پایایی از آلفای کرانباخ استفاده گردید که نتایج حاکی از روایی و پایایی قابل قبول مقیاس‌ها بود. به منظور بررسی مدل پژوهش از تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار ایموس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد، جهت‌گیری گفت و شنود هم به صورت مستقیم (009/0=P) و هم با واسطه‌گری سبک تفکر قانون‌گذارانه (002/0=P)، سبک تفکر اجرایی (0001/0=P) و سبک تفکر قضاوتی (0001/0=P) توانست پیش‌بین معنادار سلامت‌روان باشد. جهت‌گیری همنوایی نیز هم به صورت مستقیم (01/0=P) و هم با واسطه‌گری سبک تفکر قضاوتی (006/0=P) توانست پیش‌بین معنادار سلامت‌روان باشد. نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که جهت‌گیری‌های ارتباطی خانواده و سبک-های تفکر دو مورد از عوامل اصلی برای بررسی سلامت‌روان می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the mediating role of thinking styles between family communication orientation and mental health

نویسندگان [English]

  • Meraj Derakhshan 1
  • Mohsen Alizadeh 2
  • Mohammad bagher Reyhani 3
  • Ruqieh Zarei 4

1 PhD Educational Psychology, Faculty of Educational Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran

2 MA of Educational Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

3 MA of General Psychology, Faculty of Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

4 MA of General Psychology, Morvdasht Branch, Islamic Azad University, Morvdasht, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • family communication orientation
  • thinking styles
  • mental health
امامی‌پور، سوزان (1382). بررسی تحولی سبک‌های تفکر در دانش‌آموزان و رابطه آن‌ها با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 3(2)، 56-35.
اندامی‌امی، حمیده و کارآمد، اردشیر (1393). بررسی رابطه سبک‌های تفکر با سلامت روان دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر قوچان. سومین همایش ملی سلامت روان و تندرستی، قوچان.
شکری، امید؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌الله؛ دانشورپور، زهره (1385)، رابطه سبک‌های تفکر و رویکردهای یادگیری با پیشرفت تحصیلی دانشجویان، تازه‌های علوم شناختی، 8(2)، 52-44.
عابدی فیروز جایی، سمیرا؛ و درکاهیان، فاطمه (1394). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده. دومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، مشهد.
علی‌زاده، محسن (1395). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان کلاس نهم متوسطه اول شهرستان بهبهان با نقش میانجی‌گری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
علی‌زاده، محسن و درخشان، معراج (1400)، بررسی رابطه جهت‌گیری ارتباطی خانواده و سلامت روان: نقش واسطه‌گری سبک‌های هویت، دستاوردهای روان‌شناسی بالینی، 7(2)، 22-11.
فرزاد، ولی‌الله؛ کدیور، پروین؛ شکری، امید؛ دانشورپور، زهره (1386)، بررسی تحلیل عاملی تأییدی و همسانی درونی پرسشنامه سبک‌های تفکر (فرم کوتاه) در دانشجویان، پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 6(2)، 109-83.
مهدوی، سعید؛ مهدوی، سعیده؛ و عظیمی، مهدی (1394). رابطه بین سبک‌های تفکر با سلامت روان و تاب‌آوری. اولین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی، شیراز.
میرز، لارونس اس؛ گامست، گلن؛ و گارینو، ا.جی (1391). کتاب پژوهش چندمتغیری کاربردی (طرح و تفسیر). ترجمه حمیدرضا حسین‌آبادی؛ حسن پاشا شریفی؛ ولی‌اله فرزاد؛ سیمین دخت رضاخانی؛ بلال ایزانلو و مجتبی حبیبی. تهران: انتشارات رشد.
یعقوبی، محمود و مجتبایی، مینا (1395). پیش‌بینی سلامت روانی بر اساس هوش معنوی و الگوهای ارتباطی خانواده در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. نشریه دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، 26(92)، 88-79.
Aknin, L. B., De Neve, J. E., Dunn, E. W., Fancourt, D. E., Goldberg, E., Helliwell, J. F., ... & Ben Amor, Y. (2022). Mental health during the first year of the COVID-19 pandemic: A review and recommendations for moving forward. Perspectives on Psychological Science17(4), 915-936.
Alam, M. (2017). Study of Impact of Family on the Adjustment of Adolescents. International Journal of Indian Psychology4(4), 191-200.
Bernado. A.B. Zhang. L.R. & Callueng. C. M. (2002).Thinking styles and academic achievement among Filipino students. The Journal of Genetic Psychology, 163, 149-163.
Deb, S., McGirr, K., Bhattacharya, B., & Sun, J. (2015). Role of home environment, parental care, parents’ personality and their relationship to adolescent mental health. Journal of Psychology and Psychotherapy, 5(6), 1000223.
Fitzpatrick, M. A. (2004). Family communication patterns theory: Observations on its development and application. Journal of Family Communication4(3-4), 167-179.
Fitzpatrick, M. A., & Ritchie, L. D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple perspectives on family interaction. Human Communication Research20(3), 275-301.
Goldberg D. (1972). The Detection of Psychiatric Illness by Questionnaire. Maudsley Monograph Oxford.
Goldberg, D. P., Williams, P. (1998).A scaled version of the General Health Questionnaire.The Joournal of Psychological Medicine, 9, 131-145.
Güner, P., & Erbay, H. N. (2021). Metacognitive Skills and Problem-Solving. International Journal of Research in Education and Science, 7(3), 715-734.
Holt-Lunstad, J. (2017). The potential public health relevance of social isolation and loneliness: Prevalence, epidemiology, and risk factors. Public Policy & Aging Report27(4), 127-130.
Huang, Y. (2010). Family communication patterns, communication apprehension and soci-communicative orientations. A study of Chinese Students, 10, 121-35.
James, S. L., Abate, D., Abate, K. H., Abay, S. M., Abbafati, C., Abbasi, N., ... & Briggs, A. M. (2018). Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990-2017: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet, 392(10159), 1789-1858.
Kessler, R. C., Angermeyer, M., Anthony, J. C., De Graaf, R. O. N., Demyttenaere, K., Gasquet, I., ... & Üstün, T. B. (2007). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of mental disorders in the World Health Organization's World Mental Health Survey Initiative. World Psychiatry6(3), 168.
Knapp, M., & Wong, G. (2020). Economics and mental health: the current scenario. World Psychiatry19(1), 3-14.
Koerner, A. F, & Fitzpatrick M.A. (1997). Family type and conflict: The impact of conversation orientation and conformity orientation on conflict in the family. Communication Studies, 48, 59-78.
Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2002). Toward a theory of family communication. Communication Theory, 12(1), 70-91.
Koerner, A. F., & Maki, L. (2004). Family communication patterns and social support in families of origin and adult children’s subsequent intimate relationships. In International Association for relationship research conference.
Liu, W., Sun, L., Yin, X., Zhao, H., Zhu, G., Lian, B., & Sun, H. (2022). Relationship between job stress, thinking style and symptoms of post-traumatic stress disorder in mental health nurses. Frontiers in Public Health10, 979138.
Murphy, A., & Janeke, H. C. (2016). The relationship between thinking styles and emotional intelligence: an exploratory study. South African Journal of Psychology, 39(3), 357-375.
Santos, J. M., Horta, H., & Zhang, L. F. (2020). The association of thinking styles with research agendas among academics in the social sciences. Higher Education Quarterly, 74(2), 193-210.
Sharma, S. (2015). A study to find the effect of family climate on emotional and social adjustment of school students. International Journal of Applied Research, 1(8), 221-224.
Sternberg, R, J. (1997). Thinking styles. New York: Cambridge University Press.
Sternberg, R. (2009). Regional dimensions of entrepreneurship. Foundations and Trends in Entrepreneurship, 5(4), 211-340.
Zhang, L. F., & Sternberg, R. J. (2005). A threefold model of intellectual styles. Educational Psychology Review, 17(1), 1-53.
Zhang, Z. (1999, September). Flexible camera calibration by viewing a plane from unknown orientations. In Proceedings of the seventh ieee international conference on computer vision (Vol. 1, pp. 666-673). Ieee.