نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مجتبی عقیلی ¹
• فاطمه حجازی ²

¹ استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، گلستان، ایران

² کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، گلستان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و ذهن‌آگاهی بر طرحواره‌های ناسازگار اولیه و استرس سالمندان شهرستان گرگان انجام شد. تحقیق حاضر جز تحقیقات نیمه‌آزمایشی با طرح (پیش‌آزمون-‌پس‌آزمون) با گروه کنترل و از نظر هدف، جز تحقیقات کاربردی بود. 40 نفر از سالمندان مراکز روزانه شهرستان گرگان به روش نمونه‌گیری هدفمند، 20 نفر در گروه آزمایش (طرحواره درمانی 10 جلسه و ذهن‌آگاهی 8 جلسه) و 20 نفر هم در گروه کنترل گمارده شدند. شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه‌ی طرحواره یانگ (فرم 75 گویه‌ای) و مقیاس راهبردهای مقابله‌ای لازاروس-فولکمن در مورد تنیدگی (66 گویه‌ای) را تکمیل نمودند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و 23-SPSS انجام شد. یافته‌ها نشان داد که آموزش طرحواره درمانی و ذهن‌آگاهی ‌بر کاهش طرحواره‌های ناسازگار اولیه و استرس سالمندان مؤثر است (001/0‌>‌p) و بین دو رویکرد طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر ذهن بر کاهش طرحواره‌های ناسازگار اولیه تفاوت وجود ندارد و هر دو رویکرد تأثیر مثبت و یکسانی دارند. اما در مورد کاهش استرس رویکرد ذهن‌آگاهی تأثیر بیشتری بر کاهش استرس سالمندان داشته است.

کلیدواژه‌ها

• طرحواره درمانی
• ذهن آگاهی
• طرحواره های ناسازگار اولیه
• استرس
• سالمندان

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Schema Therapy and Mindfulness on Early Maladaptive Schemas and Stress in the Elderly in Daily Centers of Gorgan City

نویسندگان [English]

• Seyed Mojtaba Aghili ¹
• Fatemeh Hejazi ²

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Payam Noor University, Golestan, Iran

² MA of Psychology, Payam Noor University, Golestan, Iran

چکیده [English]

This study aimed to compare the effectiveness of schema therapy and mindfulness on early maladaptive schemas and stress in the elderly in Gorgan city. The present study was quasi-experimental with a pre-test-post-test design and a control group.  It was applied in terms of purpose. The research sample was 40 elderly people from daily centers of Gorgan city who were selected by purposive sampling method among whom 20 people were assigned to the experimental group (10 sessions of schema therapy and 8 sessions of mindfulness) and 20 people in the control group, randomly. Participants completed the Young Schema Questionnaire (75-item form) and the Lazarus-Folkman Stress Coping Strategies Scale (66-item). Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. Findings showed that schema therapy and mindfulness training was effective on early maladaptive schemas and stress in the elderly (p>0/00). There was no significant difference between the two approaches of schema therapy and mind-based therapy on early maladaptive schemas and both approaches had the same positive effect. However, in terms of stress, there was a significant difference and mindfulness had a greater effect on the stress level of the elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

• Schema therapy
• mindfulness
• early maladaptive schemas
• stress
• elderly