نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

روانشناس، آموزش و پرورش

چکیده

اضطراب معمول‌ترین پاسخ به محرک تنش‌زاست که منبع اصلی آن مشخص نیست و به‌عنوان یک تجربه آزار‌دهنده درونی در پاسخ به تهدیدهای بیرونی و درونی تعریف شده است و اجتناب یک مکانیسم علت شناختی در ادامه روند جریان اضطراب است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر کاهش اجتناب شناختی‌ و اضطراب در دانش‌آموزان دختر دوره‌ی متوسطه شهر همدان در یک طرح نیمه‌آزمایشی با گروه کنترل و همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون صورت گرفت. بیست و چهار دانش‌آموز دختر دوره‌ی متوسطه به‌صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه دوازده نفری قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان گروه آزمایش ‌هفته‌ای یک‌بار تحت شش جلسه‌ی آموزش مهارت حل مسأله نَود دقیقه‌ای قرار گرفتند ولی گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. ابزراهای ارزیابی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند آزمون اضطراب بک و باورهای غیر‌منطقی جونز بودند. یافته‌های به‌دست آمده با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج ‌پژوهش نشان داد آموزش مهارت حل مسأله می‌تواند بر کاهش اجتناب شناختی و اضطراب افراد مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of problem solving skills training on reducing cognitive avoidance and anxiety in female high school students in Hamadan

نویسنده [English]

  • Marzieh Orvati Aziz

Psychologist, Ministry of Education

چکیده [English]

Anxiety is the most common response to a stressful stimulus, the source of which is unknown, and it is defined as an internal disturbing experience in response to external and internal threats, and avoidance is an etiological mechanism in continuing the flow of anxiety. The purpose of this study was to investigate the effect of problem-solving skills training on reducing cognitive avoidance and anxiety in female high school students in Hamedan. The research method was quasi-experimental with a pretest-post-test and control group design. The statistical population of the study consisted of all students with high anxiety, of whom 24 were selected through the convenience sampling method and randomly assigned into experimental (n =12) and control (n=12) groups. The experimental group individually received problem-solving skills training for 6 sessions of 90 minutes, once a week; the control group was on the waiting list. Data were collected using the Beck Anxiety Inventory and Irrational Believes Questionnaire in two pre-test and post-test stages. Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. The results of the research showed that problem-solving skill training can be effective in reducing cognitive avoidance and anxiety.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem solving skills
  • Cognitive avoidance
  • Anxiety
اکبری سومار، نگار، محبی، بهرام، صادقی، رویا، طل، آذر، و یاسری، مهدی. (1397). بررسی تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی بر خودمراقبتی و خودمدیریتی در زمینه مصرف منطقی آنتی بیوتیک‌ها. مجله‌ی آموزش پرستاری، ۷(1)، 40-30.
رفیعی، محمد، و سیفی، اکرم‌. (1392). بررسی پایایی و اعتبار مقیاس اضطراب بک در دانشجویان. فصلنامه‌ی اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 8(27)، 46-37.
زمانی، نرگس، برهمند، علی، و فرهادی، مهران. (1396).‌ بررسی اثربخشی آموزش حل مسأله بر کاهش اضطراب دانشجویان پرستاری. مجله آموزش پرستاری، ۶(3)، 61-56.
زمستانی، مهدی. (1398). مطالعه تطبیقی عدم‌تحمل بلاتکلیفی، تنظیم هیجان و اجتناب شناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و افراد سالم. نشریه روان‌پرستاری، ۷‌(1)، 17-9.
شیخ‌الاسلامی، علی، اسدالهی، الهام، و محمدی، نسیم. (1396). پیش‌بینی پرخاشگری نوجوانان بزهکار براساس راهبردهای حل مسأله و مهارت‌های ارتباطی. سلامت اجتماعی، 4(3)، 219-209.
صفا، میترا، عدیمی، پریسا، قاسم بروجردی، فاطمه، حاجی‌زاده، فرزانه، و میراب‌زاده اردکانی، بامداد. (1398). ‌مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت حل مسأله بر افسردگی، اضطراب و استرس در خانواده بیماران بستری ریوی و پرسنل بیمارستان. مجله‌ی علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، ۳۷(۳)، ۱70-162.
طاهری، محبوبه، نوروزی، اصغر، و تقی‌زاده رمی، فاطمه. (1394)‌. اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر اضطراب امتحان دانش‌آموزان. فصلنامه‌ی سلامت روان کودک، ۱(1)، 26-17.
عروتی عزیز، مرضیه. (1398). بررسی اثربخشی درمان تلفیقی شناختی رفتاری با و بدون روان‌پویشی کوتاه‌مدت در درمان اختلال اضطراب فراگیر، ارتقاء نیرومندی من و تغییر باورهای غیر‌منطقی. پایان‌نامه دوره دکتری، دانشگاه الزهراء، تهران.
کریمی، جواد، همایونی، عاطفه، و همایونی، فرشته. (1397). پیش‌بینی اضطراب سلامت بر پایه‌ی اجتناب تجربی و حساس بودن به علائم اضطراب در جمعیت غیر‌بالینی. پژوهش در سلامت روا‌‌ن‌شناختی، ۱۲‌(۴)‌، 79-66.
محمودزاده، رقیه، و محمدخانی، شهرام. (1395). نقش میانجی اضطراب و اجتناب شناختی در رابطه بین کمال‌گرایی منفی و اهمال‌کاری. مجله دست‌آوردهای روان شناختی، ‌23(1)، 94-73.
نعیمی، ابراهیم، کاظمی، زینب، و دهقان، کبری. (1394). تحلیل کانونی رابطه بین جهت‌گیری مذهبی و باورهای غیرمنطقی در سالمندان. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6(23)، 199-179.
یاری مقدم، نفیسه، دلاور، علی، درتاج، فریبرز، و حاج‌علیزاده، کبری. (1399). بررسی تأثیر هیجانات منفی (اضطراب و افسردگی) در درک مطلب خواندن و حل مسأله به‌منظور تدوین یک مدل ساختاری در دوره ابتدایی شهر همدان‌. مجله مطالعات روان­شناسی تربیتی، 17(37)، 230-199.
 
Hofmann, S. G., & Hay, A. C. (2018). Rethinking avoidance: Toward a balanced approach to avoidance in treating anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 55, 14-21
Hosseinzadeh, F., & Bassak Nejad, D. (2018). Prediction of subscale test anxiety considering behavioral procrastination, decisional procrastination and cognitive avoidance in University students. IJPCP, 23(4), 424-437.
Kirk, A., Meyer, J. M., Whisman, M. A., Deacon, B. J., & Arch, J. J. (2019). Safety behaviors, experiential avoidance, and anxiety: A path analysis approach. Journal of Anxiety Disorders, 64, 9-15.
Korkmaz, S., Kazgan, A., Çekiç, S., Tartar, A. S., Balcı, H. N., & Atmaca, M. (2020). The anxiety levels, quality of sleep and life and problem-solving skills in healthcare workers employed in COVID-19 services. Journal of Clinical Neuroscience, 80, 131-136.
Li, M. H., Eschenauer, R., & Persaud, V. (2018). Between avoidance and problem solving: Resilience, self‐efficacy, and social support seeking. Journal of Counseling & Development, 96(2), 132-143.
Lutz, J., Mashal, N., Kramer, A., Suresh, M., Gould, C., Jordan, J. T. ... & Beaudreau, S. A. (2020). A case report of Problem Solving Therapy for reducing suicide risk in older adults with anxiety disorders. Clinical Gerontologist, 43(1), 110-117.
Mohammadi, M. M., & Poursaberi, R. (2018). The effects of stress-coping strategies and life skills trainings on the mental health and academic progress of adolescent cancer patients: A quasi-experimental study. Nursing and Midwifery Studies, 7(1), 12.
Pittig, A., Boschet, J. M., Glück, V. M., & Schneider, K. (2021). Elevated costly avoidance in anxiety disorders: Patients show little downregulation of acquired avoidance in face of competing rewards for approach. Depression and Anxiety, 38(3), 361-371.
Singla, D. R., Waqas, A., Hamdani, S. U., Suleman, N., Zafar, S. W., ... & Rahman, A. (2020). Implementation and effectiveness of adolescent life skills programs in low-and middle-income countries: A critical review and meta-analysis. Behavior Research and Therapy, 130, 103402.
Tsaras, K., Daglas, A., Mitsi, D., Papathanasiou, I. V., Tzavella, F., … & Fradelos, E. C. (2018). A cross-sectional study for the impact of coping strategies on mental health disorders among psychiatric nurses. Health Psychology Research, 6(1), 7466.