نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فریبا کلانتری ¹
• ایران داودی ²
• سودابه بساک نژاد ³
• مهناز مهرابی‌زاده هنرمند ⁴
• مجید کاراندیش ⁵

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران

² استادیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

³ دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

⁴ استاد گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

⁵ استاد علوم تغذیه، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اهواز، ایران

چکیده

چاقی علاوه بر بیماری‌های جسمی موجب بروز مشکلات روانی نیز می‌شود. توجه به درمان‌های روان‌شناختی مدیریت وزن در کنار روش‌های رژیم درمانی، علاوه بر کاهش مشکلات روان‌شناختی همایند با چاقی باعث تسهیل کاهش وزن نیز می‌گردند. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر درمان عقلانی- هیجانی رفتاری بر نمایه‌ی توده‌ی بدن، باورهای غذایی غیرمنطقی و پذیرش خود در نوجوانان دختر دارای اضافه وزن بود. از جامعه آماری که شامل نوجوانان دختر 18-14 ساله دارای اضافه وزن بودند، 36 نفر انتخاب و پس از ارزیابی‌های اولیه و تشخیص داشتن اضافه وزن به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش، پلاسیبو و فهرست انتظار گمارده شدند. گروه آزمایش در 12جلسه 90 دقیقه‌ای، مداخله روان‌شناختی دریافت کردند. گروه پلاسیبو  نیز در 12 جلسه گروهی برای بررسی فرم‌های پایش شرکت کردند. اما گروه لیست انتظار هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار‌های Amos و SPSS 20 تحلیل شد. نتایج مانکوا (76/4=F و 001/0 ≥α) و مقایسه‌های زوجی بونفرونی در مرحله پس آزمون نشان داد که نمایه‌ی توده‌ی بدن گروه آزمایش در مقایسه با فهرست انتظار کاهش یافت، اما در مقایسه با گروه پلاسیبو تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. ولی در مرحله‌ی پیگیری نمایه‌ی توده‌ی بدن گروه آزمایش در مقایسه با لیست انتظار و پلاسیبو تفاوت معنی‌دار داشت. هم‌چنین نتایج نشان داد که در مرحله پس آزمون و پیگیری میانگین نمره باورهای غذایی غیرمنطقی کاهش و پذیرش خود افزایش معنی‌داری یافت.

کلیدواژه‌ها

• درمان عقلانی-هیجانی رفتاری
• نمایه‌ی توده‌ی بدن
• باورهای غذایی غیرمنطقی
• پذیرش خود
• اضافه وزن

موضوعات

• روانشناسی بالینی

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Rational- Emotive Behavioral Therapy on Body Mass Index, Irrational Food Beliefs and Self- Acceptance among Overweight Teenage Girls

نویسندگان [English]

• F. Kalantari ¹
• I. Davoudi ²
• S. Bassak nejad ³
• M. Mehrabizadeh Honarmand ⁴
• M. Karandish ⁵

چکیده [English]

Other than physical diseases, obesity causes mental problems. Taking psychological treatments related to weight management into consideration, along with diet treatments can help to reduce psychological problems concomitant with obesity, and also help in losing weight. The aim of this study was to examine the effectiveness of rational-emotive behavioral therapy on body mass index, irrational food beliefs, and self- acceptance among overweight teenage girls. From the statistical universe which included 14-18 year old overweight girls, 36 were selected; then, after initial assessment and recognition of overweight, participants were placed in 3 groups of experimental, placebo, and waiting-list randomly. The experiment group received 12 sessions of 90 minutes psychological intervention. Placebo group participated in 12 group sessions for investigating monitoring forms. Waiting- list group received no interventions. Data were analyzed by using SPSS 20 and AMOS software at the level of α<0/05. At the post test stage, multivariate analysis of covariance results and pair-wise comparisons showed that compared to waiting- list group, body mass index decreased in experiment group, but compared to placebo group no significant difference was observed. However, in the follow-up stage, in comparison with waiting- list and placebo groups, the body mass index showed significant difference in experiment group. The results also illustrated that in the post- test stage and follow up stage, showed that the average score of irrational food beliefs decreased, but self- acceptance increased significantly.

کلیدواژه‌ها [English]

• rational- emotive behavioral therapy
• body mass index
• irrational food beliefs
• self- acceptance
• overweight